menu

Zawiślak Janina – pielęgniarka w obozie Dulag 121

Zawiślak Janina – pielęgniarka w obozie Dulag 121

Janina Zawiślak-Judowa (ur. 1922, zm. 1998) – dyplomowana pielęgniarka, a po wojnie lekarka, sanitariuszka II Batalionu Szturmowego „Odwet”, jako członkini polskiego personelu sanitarnego na terenie obozu Dulag 121 współpracowała z obozową komisją lekarską i brała udział w akcji nielegalnego zwalniania wysiedleńców z obozu.

Sylwetka

Janina Zawiślak-Judowa w czasie II wojny światowej ukończyła Szkołę Pielęgniarską PCK i pierwszy rok medycyny na tajnych kompletach Uniwersytetu Warszawskiego. Do wybuchu Powstania Warszawskiego pracowała jako pielęgniarka operacyjna u boku prof. Kossakowskiego w szpitalu dziecięcym przy ul. Litewskiej, a po jego zajęciu przez Niemców w szpitalu dziecięcym przy ul. Śliskiej. Do wybuchu Powstania Warszawskiego była łączniczką AK o pseudonimie „Nina” oraz instruktorką prowadzącą kursy dla sanitariuszek AK.

W czasie Powstania Warszawskiego była sanitariuszką II Batalionu Szturmowego „Odwet”, który walczył na Kolonii Staszica. W sierpniu 1944 roku, po zajęciu przez Niemców Kolonii Staszica, trafiła najpierw na „Zieleniak”, a następnie ok. 11 sierpnia do obozu przejściowego Dulag 121 w Pruszkowie, gdzie została „wciągnięta” do pracy w polskim zespole medycznym przez tłumaczkę obozową Kazimierę Drescher, którą poznała podczas pracy w szpitalu przy ulicy Litewskiej. W obozie współpracowała z Komisją Lekarską i brała czynny udział w akcji zwalniania wysiedleńców z obozu.

Między innymi dzięki jej staraniom 25 sierpnia udało się uzyskać przeniesienie do Tworek dowódcy 4. kompanii II Batalionu Szturmowego  „Odwet” Romualda Jakubowskiego „Żegoty” i towarzyszących mu sanitariuszek: Zofii Szamowskiej-Borowskiej, Barbary Gajewskiej, Krystyny Person, Natalii Łusznienko i Ewy Rachowiczowej (sanitariuszki ze szpitala polowego przy ul. Langiewicza 5 na Kolonii Staszica, ukrywającej się w grupie pacjentów Szpitala Dzieciątka Jezus). Zofia Szamowska-Borowska wspominała:

W tłumie Aldek [Romuald Jakubowski, ps. „Żegota”] jest dobrze widoczny z daleka. Wychudłą głowę ma obwiązaną bandażem. Podchodzą do nas dwie dziewczyny w pielęgniarskich mundurkach. To Nina (Janina Zawiślak) i Marta (Aleksandra Graczykowska), sanitariuszki z kompanii Żegoty, które w dniu 5 VIII zostały przez własowców wypędzone wraz z cywilami z Kolonii Staszica na Zieleniak […]. Opiekują się nami serdecznie, karmią, a wieczorem przeprowadzają całą naszą grupę do zakładu psychiatrycznego w Tworkach. Tu, znowu dziwnym zrządzeniem losu, spotykamy docenta Rydygiera, który pomaga nam wydostać się na wolność. Przełazimy przez parkan szpitalny i… już jesteśmy »wolni«.

W styczniu 1945 roku, po likwidacji obozu Dulag 121, wraz z ochotniczą ekipą lekarską pojechała do opuszczonego przez Niemców KL Auschwitz, gdzie przez trzy miesiące opiekowała się pozostałymi przy życiu krańcowo wycieńczonymi więźniami. Po wojnie ukończyła studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim i wróciła do Warszawy. Przez 30 lat pracowała jako chirurg, początkowo w Instytucie Hematologii, a następnie w Szpitalu Czerniakowskim. Zmarła w 1998 roku.

Janina Zawiślak po uroczystości odebrania dyplomu Szkoły Pielęgniarskiej PCK, 1942 r. Z archiwum Katarzyny Judy-Rezler

Powiązane hasła

”None

Skip to content