menu

23 SIE

23 SIE

1933

Nocą 23 sierpnia 1933 r. Pruszków stał się sceną wstrząsającego dramatu miłosnego, jakby wprost z dramatu mistrza ze Stratford-upon-Avon. Dziennik „Dzień Dobry” relacjonował:

Wczoraj około godz. 13, prezes ,,Sokoła” w Pruszkowie, p. Alfred Galiński, w towarzystwie dozorcy Franciszka Pieczkowskiego, oglądał, jak codzień, teren sportowy ,,Sokoła” przy ul. Kościuszki.
Obchodzących teren zainteresowały leżące nieruchomo pod drzewem w pobliżu hali gimnastycznej gimnastycznej dwie sylwetki ludzkie. Gdy zbliżyli się do leżących postaci, spostrzegli, że są to broczące krwią zwłoki mężczyzny i kobiety.
O strasznym odkryciu zawiadomiono niezwłocznie policję.
Stwierdzono, że tak mężczyzna, jak i kobieta, leżący pod drzewem. zmarli od celnych strzałów rewolwerowych, skierowanych w serce.
W kurczowo zaciśniętej dłoni mężczyzny znajdował się rewolwer – narzędzie zbrodni.
Jak się okazało, zabita była 19-letnią Maryla Szafranów-na, wychowanica p. Góralewskiej (Cedrowa 18), zaś jej zabójca a następnie samobójca 21-letni Władysław Rosiński, syn zamożnego właściciela warsztatu ślusarskiego (Szopena 4).
Młodzi od dłuższego czasu kochali się wzajemnie. W tym roku Rosiński miał iść do wojska i przed swym wyjazdem chciał poślubić Szafranównę.
Rodzice jego jednak stanowczo odmówili pozwolenia na tu małżeństwo.
Zrozpaczeni młodzi postanowili popełnić wspólne samobójstwo. Onegdaj byli w sali gimnastycznej ,,Sokoła” , skąd wyszli około godz. 23. rzekomo do domu. Tymczasem pozostali ukryci na terenie ,,Sokoła”, gdzie nad ranem wykonali swój zamiar.
Przy zwłokach znaleziono dwa listy, z których jeden Rosińskiego do swych rodziców, a drugi wspólny : ,,Pochowajcie nas obok siebie: Maryla, Waldek”.

„Dzień Dobry” z 24 sierpnia 1933 r.

1944

23 sierpnia 1944 r. przy stacji w Otrębusach rozstrzelany został Stanisław Kowalczyk – związany z Pruszkowem poeta, absolwent szkoły powszechnej im. T. Kościuszki i gimnazjum T. Zana. Urodził się w 1917 r. w Tule, ale już w 1920 r. rodzina Kowalczyków wróciła do Polski. Zamieszkali w Pruszkowie przy ul. Stalowej. Kowalczyk zadebiutował w 1934 r. w „Kuźni Młodych”, a w czasie okupacji publikował pod pseudonim „Lapis” w „Demokracie” i „Moskicie”. Był zaangażowany w konspirację jako pracownik Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK. Zatrzymany został 23 sierpnia 1944 r. w kolejce EKD i od razu, bez sądu, wraz dwoma innymi mężczyznami rozstrzelany. Jego grób znajduje się na pruszkowskim cmentarzu. Jeszcze w 1943 r. w malutkim nakładzie ukazał się jego debiutancki tomik „Osty kwitnące” ilustrowany przez znanego rysownika Andrzeja Willa, również Pruszkowianina. Część jego spuścizny zachowała się także w prywatnym archiwum Jarosława Iwaszkiewicza w Stawisku, gdzie był częstym gościem. W 2005 roku Książnica Pruszkowska wydała pięknie przygotowany reprint debiutanckich „Ostów kwitnących”.

Stanisław Kowalczyk „Osty kwitnące” Książnica Pruszkowska 2005
Skip to content