menu

30 STY

30 STY

1941

Macewa pamięci społeczności żydowskiej Pruszkowa i okolic umieszczona w Muzeum Martef Hashoah na górze Syjon w Jerozolimie. Źródło: „Sefer Pruszków. Księga pamięci Pruszkowa, Nadarzyna i okolic” (Książnica Pruszkowska 2016)

30 stycznia 1941 roku niemieckie władze okupacyjne przystąpiły do akcji likwidacji pruszkowskiego getta, które utworzone zostało w listopadzie 1940 roku w kwartale ulic Pęcickiej (obecnie Armii Krajowej), Komorowskiej, Ceramicznej i Polnej. Wówczas ponad 1300 pruszkowskich Żydów przesiedlono do getta składającego się z zaledwie 21 domów, gdzie zmuszeni byli mieszkać w uwłaczających warunkach sanitarnych. Część z nich zmuszana była do niewolniczej pracy w Warsztatach Kolejowych na Żbikowie. W „Archiwum Ringelbluma” zachowała się anonimowa relacja przedrukowana w „Seferze Pruszków. Księdze pamięci Pruszkowa, Nadarzyna i okolic” (Książnica Pruszkowska 2016):

30 stycznia 1941 roku o ósmej rano, kiedy wszyscy żydowscy mieszkańcy od najstarszego do najmłodszego znajdowali się już na ulicy, przyjechały pierwsze ciężarówki i zabrały pierwszy transport kobiet, dzieci i starszych mężczyzn, po czym odprowadzono ich do warsztatów, gdzie odbywała się kąpiel i dezynfekcja żydowskich wysiedleńców z Pruszkowa. Do czwartej popołudniu trwał przewóz wszystkich ludzi i bagażu. Tymczasem zdarzył się bardzo wstydliwy incydent podczas kąpieli. Otóż grupa żołnierzy wdarła się do wagonu, w którym odbywała się parówka, i nie dość, że pewnej części żydowskich kobiet i dziewcząt ogolono całkowicie włosy, to w dodatku zmuszono je, aby dały się sfotografować. Następnie, gdy władze się przekonały, że nie sposób wszystkich poddać parówce i kąpieli, wsadzono wszystkich ludzi do specjalnego pociągu i przewieziono do Warszawy. Podróż trwała prawie cztery godziny i w końcu o dziewiątej wieczorem pociąg przybył do Warszawy na Dworzec Gdański.

Skip to content