menu

Fabryka obrabiarek Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki

Stowarzyszenie Mechaników Polskich w Ameryce powstało w 1919 roku z inicjatywy Koła Studentów Wydziału Rzemieślniczego na Uniwersytecie w Toledo w stanie Ohio z myślą o pomocy w odbudowie zniszczonego podczas I wojny światowej przemysłu metalowego w Polsce. W 1920 roku przedstawiciele stowarzyszenia kupili pozostałości zniszczonej podczas wojny Fabryki Józefa Troetzera w Pruszkowie, którą następnie przebudowano i uruchomiono tam produkcję nowoczesnych tokarek oraz frezarek. W 1936 roku znajdująca się nieopodal dworca kolejowego fabryka zatrudniała już 760 pracowników i eksportowała swoje produkty do kilku europejskich krajów. Przybycie do Pruszkowa reemigrantów z Ameryki przyniosło też nieoczekiwany impuls dla życia kulturalnego miasta. W międzywojennym Pruszkowie kultywowali oni przywiezioną zza oceanu miłość do nowoczesnych strojów, muzyki jazzowej i kina. W czasie II wojny światowej załoga fabryki, którą przekształcono w filię zakładów „Waverna”, pracowała w niej w charakterze przymusowych robotników, a latem 1944 roku została wywieziona na teren III Rzeszy na roboty przymusowe. W nocy z 16 na 17 stycznia 1945 roku wycofujący się z Pruszkowa Niemcy wysadzili zabudowania fabryki. Po wojnie odbudowane i znacjonalizowane zakłady, którym nadano nazwę Zakładów Przemysłowych „1 maja”, działały na terenie Pruszkowa do lat 90. W 2016 roku zabudowania jednej z najsłynniejszych pruszkowskich fabryk zburzono.

Wydana przez Stowarzyszenie pocztówka zachęcająca do reemigracji, l. 20...

Wydana przez Stowarzyszenie pocztówka zachęcająca do reemigracji, l. 20...

Wydana przez Stowarzyszenie pocztówka zachęcająca do reemigracji, l. 20...

Wydana przez Stowarzyszenie pocztówka zachęcająca do reemigracji, l. 20...

Wnętrze jednej z fabrycznych hal...

Wnętrze jednej z fabrycznych hal...

  • Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Wnętrze jednej z fabrycznych hal...

Wnętrze jednej z fabrycznych hal...

  • Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Uroczystość otwarcia hali mechanicznej fabryki Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki...

Uroczystość otwarcia hali mechanicznej fabryki Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki...

  • Rok: 11 XI 1934
  • Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Uroczystość otwarcia hali mechanicznej fabryki Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki...

Uroczystość otwarcia hali mechanicznej fabryki Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki...

  • Rok: 11 XI 1934
  • Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Pracownicy nowo otwartej hali mechanicznej fabryki Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki...

Pracownicy nowo otwartej hali mechanicznej fabryki Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki...

  • Rok: 1935
  • Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Pracownicy administracji fabryki Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki...

Pracownicy administracji fabryki Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki...

  • Rok: 1935
  • Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Samochód służbowy i dumni pracownicy przed budynkiem biurowca fabryki Stowarzyszenia Mechaników Pols...

Samochód służbowy i dumni pracownicy przed budynkiem biurowca fabryki Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki...

  • Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Pracownicy biura kontroli fabrycznej fabryki Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki...

Pracownicy biura kontroli fabrycznej fabryki Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki...

  • Rok: 1935
  • Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Pracownicy biura kontroli fabrycznej fabryki Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki...

Pracownicy biura kontroli fabrycznej fabryki Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki...

  • Rok: 1935
  • Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Pracownicy fabryki Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki prawdopodobnie podczas ćwiczeń OPLGa...

Pracownicy fabryki Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki prawdopodobnie podczas ćwiczeń OPLGaz...

  • Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Edward Ciborowski, w tle budynek biura konstrukcyjnego...

Edward Ciborowski, w tle budynek biura konstrukcyjnego...

  • Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Reklama fabryki, "Mechanik", grudzień 1926...

Reklama fabryki, "Mechanik", grudzień 1926...

  • Rok: 1926
  • Źródło: Biblioteka Narodowa/Polona

Reklama fabryki, "Mechanik", luty 1924...

Reklama fabryki, "Mechanik", luty 1924...

  • Rok: 1924
  • Źródło: Biblioteka Narodowa/Polona

Reklama fabryki, "Mechanik", lipiec 1922...

Reklama fabryki, "Mechanik", lipiec 1922...

  • Rok: 1922
  • Źródło: Biblioteka Narodowa/Polona
Skip to content