menu

Uroczysta inauguracja Warszawskiej Lecznicy dla Obłąkanych odbyła się 21 listopada 1891 r. Była to wówczas jedna z najnowocześniejszych placówek tego typu w Imperium Rosyjskim, a jej otwarcie przyczyniło się – podobnie jak powstanie fabryk w przypadku Pruszkowa i Żbikowa – do raptownego rozwoju osiedla Tworki. Choć lecznica zarządzana była przez Rosjan – pierwszym dyrektorem mianowano Władymira Nikołajewicza Chardina, a jego następcą w 1904 r. został Iwan Sabasznikow – od początku pracowali w niej polscy lekarze psychiatrzy. Szybko tworkowska lecznica stała się jednym z mateczników rozwijającej się wówczas polskiej psychiatrii. Ze szpitalem w późniejszych latach związani byli zasłużeni lekarze i akademicy, dziś uznawani za twórców polskiej psychiatrii, tj. Rafał Radziwiłłowicz, Witold Łuniewski, Feliks Kaczanowski czy Jan Mazurkiewicz. Wielu z nich – m.in. twórca szpitala na Wrzesinie dr Edward Steffen czy oddany społecznik, a od 1917 r. radny miejski dr Józef Handelsman – związało się z Pruszkowem i energicznie pracowało na rzecz jego rozwoju. W międzywojniu Szpital kontynuował swoje szczytne tradycje jako jedna z najnowocześniejszych instytucji psychiatrycznych w II Rzeczpospolitej. Pierwszym polskim dyrektorem lecznicy został w 1919 r. Witold Łuniewski – prekursor polskiej szkoły psychiatrii sądowej i penitencjarnej, odznaczony Krzyżem Niepodległości za działalność POW w Sieradzu. To on był także inicjatorem rozbudowy szpitalnego kompleksu wraz z otaczającym go parkiem, który zmodernizowano zgodnie z żywą wówczas wśród architektów koncepcją „miast ogrodów”, znaną pruszkowianom z sąsiedniej Podkowy Leśnej, Milanówka czy Komorowa.

"Tygodnik Ilustrowany" 1891 ...

"Tygodnik Ilustrowany" 1891 ...

"Tygodnik Ilustrowany" 1891 ...

"Tygodnik Ilustrowany" 1891 ...

"Wędrowiec" 5 X 1891...

"Wędrowiec" 5 X 1891...

"Wędrowiec" 5 X 1891...

"Wędrowiec" 5 X 1891...

"Wędrowiec" 5 X 1891...

"Wędrowiec" 5 X 1891...

"Wędrowiec" 5 X 1891...

"Wędrowiec" 5 X 1891...

"Wędrowiec" 5 X 1891...

"Wędrowiec" 5 X 1891...

Władysław Zamarajew "Sylwetki z Tworek" 1891 r....

Władysław Zamarajew "Sylwetki z Tworek" 1891 r....

  • Źródło: "Wędrowiec" 1891 nr 50

Władysław Zamarajew "Sylwetki z Tworek" 1891 r....

Władysław Zamarajew "Sylwetki z Tworek" 1891 r....

  • Źródło: "Wędrowiec" 1891 nr 50

Władysław Zamarajew "Sylwetki z Tworek" 1891 r....

Władysław Zamarajew "Sylwetki z Tworek" 1891 r....

  • Źródło: "Wędrowiec" 1891 nr 50

Władysław Zamarajew "Sylwetki z Tworek" 1891 r....

Władysław Zamarajew "Sylwetki z Tworek" 1891 r....

  • Źródło: "Wędrowiec" 1891 nr 50

Widok szpitala...

Widok szpitala...

  • Źródło: Książnica Pruszkowska

Kaplica szpitalna...

Kaplica szpitalna...

  • Źródło: Książnica Pruszkowska

Wnętrze kaplicy szpitalnej...

Wnętrze kaplicy szpitalnej...

  • Źródło: Książnica Pruszkowska

Cerkiew przy szpitalu w Tworkach...

Cerkiew przy szpitalu w Tworkach...

  • Źródło: Książnica Pruszkowska

Widok szpitala, 1906 r....

Widok szpitala, 1906 r....

  • Źródło: Wł. Depner "Wycieczka koleją Wiedeńską"

dr Rafał Radziwiłłowicz, ordynator w Tworkach w l. 1891-1904...

dr Rafał Radziwiłłowicz, ordynator w Tworkach w l. 1891-1904...

Dr Witold Łuniewski, dyrektor szpitala w l. 1919-1943...

Dr Witold Łuniewski, dyrektor szpitala w l. 1919-1943...

dr Józef Handelsman, psychiatra związany ze szpitalem tworkowskim w l. 1919-1962...

dr Józef Handelsman, psychiatra związany ze szpitalem tworkowskim w l. 1919-1962...

  • Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Profesor Jan Mazurkiewicz, dyrektor szpitala w l. 1945–1947...

Profesor Jan Mazurkiewicz, dyrektor szpitala w l. 1945–1947...

"Tygodnik Ilustrowany" 1911...

"Tygodnik Ilustrowany" 1911...

"Tygodnik Ilustrowany" 1911...

"Tygodnik Ilustrowany" 1911...

"Tygodnik Ilustrowany" 1911...

"Tygodnik Ilustrowany" 1911...

"Tygodnik Ilustrowany" 1911...

"Tygodnik Ilustrowany" 1911...

"Tygodnik Ilustrowany" 1911...

"Tygodnik Ilustrowany" 1911...

"Tygodnik Ilustrowany" 1911...

"Tygodnik Ilustrowany" 1911...

Osiedla przy szpitalu, lata 30....

Osiedla przy szpitalu, lata 30....

  • Źródło: Archiwum Wydziału Geodezji i Planowania Przestrzennego Powiatu Pruszkowskiego

Kościół Przemienienia Pańskiego w Tworkach...

Kościół Przemienienia Pańskiego w Tworkach...

  • Źródło: Archiwum Wydziału Geodezji i Planowania Przestrzennego Powiatu Pruszkowskiego

Kościół Przemienienia Pańskiego w Tworkach...

Kościół Przemienienia Pańskiego w Tworkach...

  • Źródło: Archiwum Wydziału Geodezji i Planowania Przestrzennego Powiatu Pruszkowskiego
Skip to content