9 maja delegacja Muzeum Dulag 121 uczestniczyła w 80. rocznicy wyzwolenia obozu koncentracyjnego Stutthof zorganizowanej przez Muzeum Stutthof w Sztutowie. W uroczystościach wzięli udział byli więźniowie i ich rodziny, przedstawiciele władz centralnych, samorządowych i instytucji kultury, delegacje szkół i lokalna społeczność. Wśród przemawiający znalazła się również Pani Małgorzata Krzempek-Nieśpiałowski, córka Tadeusza Nieśpiałowskiego byłego więźnia KL Stutthof. Na zakończenie goście złożyli wieńce pod Pomnikiem Walki i Męczeństwa i chwilą ciszy uczcili pamięć o blisko 130 000 więźniów KL Stutthof, który funkcjonował od 2 września 1939 do 9 maja 1945 r.

Po zakończeniu oficjalnych uroczystości goście mogli wziąć udział w projekcji filmu dokumentalnego „A nad Stutthof deszczyk pada…” w reż. Mirosława Basaja. Film przedstawia historię Haliny Banasiak, toruńskiej nauczycielki, która w obozie koncentracyjnym Stutthof stworzyła niezwykły testament dla swoich dzieci w formie książki z bajkami. W warunkach obozowych, Halina Banasiak potajemnie spisywała bajki dla swoich dzieci – Jana, Macieja i Zofii. Ten akt twórczy stał się dla niej sposobem przetrwania, metodą zachowania własnej tożsamości i więzi z najbliższymi. Film pokazuje, jak literatura dziecięca stała się narzędziem oporu wobec odczłowieczającej rzeczywistości obozu.

W okresie Powstania Warszawskiego z obozu Dulag 121 do niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof 25 i 31 sierpnia oraz 29 września przybyły trzy transporty wysiedlonych warszawiaków i mieszkańców okolicznych miasteczek. Pierwszy transport przysłany z obozu Dulag 121 nie został przyjęty i został odesłany do dyspozycji miejscowego Urzędu Pracy. Łącznie w obozie Stutthof osadzono 6956 osób przybyłych pozostałymi dwoma transportami: mężczyzn, kobiety i dzieci, cywilów, powstańców wychodzących z miasta jako cywile. Transportem z 29 września do obozu Stutthof dotarło również 40 kobiet-jeńców wojennych w wieku od 14 do 28 lat. W obozie w Pruszkowie znalazły się razem z Powstańcami z Mokotowa i jako jeńcy wojenni zostali osadzeni w hali nr 7.

Wśród tej grupy kobiet były Maria Kowalska, ps. „Myszka” i Helena Majkowska ps. „Ela”, z którymi Iwona Drożyner i Weronika Wosińska-Miler z Muzeum Dulag 121 miały zaszczyt spotkać się podczas tegorocznych uroczystości.

Więcej informacji na temat transportów z obozu przejściowego Dulag 121 do KL Stutthof znajdą Państwo na naszej stronie: https://dulag121.pl/…/transporty-z-dulagu-121-do-kl…/