menu

Akcja przymusowego wysiedlania stolicy trwała od 6 sierpnia do ok. 10 października 1944 roku. Największe fale uchodźców opuściły miasto na początku września wraz z upadkiem Starego Miasta oraz w pierwszym tygodniu po zakończeniu Powstania, kiedy z Warszawy wyszło – wedle niemieckich szacunków – ok. 170 tys. osób. Warszawiacy wyrzucani byli z piwnic i pod eskortą niemieckich oddziałów pędzeni do utworzonych na zachodzie i południu miasta punktów zbornych, m.in. w kościele św. Wojciecha na Woli i na targu warzywnym, tzw. Zieleniaku na Ochocie. W punktach zbornych panował tłok, brakowało pitnej wody, jedzenia i medykamentów, a wypędzeniu towarzyszyły gwałty, rabunki i morderstwa. Choć wielu wypędzonych wymagało pomocy, ta nie była w żadnej formie udzielana. Dalsza droga prowadziła zwykle na Dworzec Zachodni, rzadziej na stację Elektrycznej Kolei Dojazdowej Warszawa Raków, skąd transportami kolejowymi wysiedleni wywożeni byli do obozu w Pruszkowie, a w późniejszym okresie także do obozów w Ursusie, Włochach, Piastowie i Grodzisku Mazowieckim. Zdarzały się także przypadki, gdy wypędzeni docierali do obozów pieszo lub transportami samochodowymi.
Fotografie pochodzą ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego.

Skip to content