Uroczystość „Exodus powstańczej Warszawy”, która odbyła się 6 sierpnia w Muzeum Dulag 121, zgromadziła mimo upału liczną publiczność pragnącą upamiętnić wojenną historię narodu polskiego. Tegoroczne obchody upamiętniały nie tylko 69. rocznicę powstania obozu przejściowego Dulag 121, ale obejmowały również odsłonięcie tablicy pamiątkowej na budynku Muzeum, otwarcie makiety obozu Dulag 121 oraz wystawy plenerowej „Nazajutrz. Losy mieszkańców Warszawy po 1 sierpnia 1944”.

Wśród czcigodnych gości uroczystości byli więźniowie byłego obozu wraz z rodzinami, mieszkańcy Pruszkowa i okolic zaangażowani w niesienie pomocy wypędzonym z Warszawy, kombatanci, przedstawiciele władz Pruszkowa i Piastowa, poczty sztandarowe Powiatu Pruszkowskiego oraz ŚZŻAK Rejonu VI „Helenów” Obwodu VII „Obroży”, reprezentanci lokalnych stowarzyszeń. Po powitaniu gości przez dyrektor Muzeum Dulag 121, Panią Małgorzatę Bojanowską obchody zainaugurowała Pani Elżbieta Smolińska Starosta Pruszkowski, odsłaniając pamiątkową tablicę poświęconą Tym, którzy nieśli pomoc wypędzonym warszawiakom podczas i po Powstaniu Warszawskim. W odsłonięciu tablicy Pani Staroście towarzyszyli: pani Hanna Siniecka, która pomagała jako sanitariuszka w obozie Dulag 121 dostarczając jedzenie i umożliwiając ucieczkę z obozu ponad stu osobom oraz jeden z fundatorów tablicy, pan major Henryk Filipski. Po uroczystym poświęceniu tablicy przez proboszcza parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny na Żbikowie, księdza Józefa Tchórza przyszedł czas składania kwiatów pod odsłoniętą tablicą. Wieńce złożyli m. in. Starosta Pruszkowski Pani Elżbieta Smolińska, Wiceprezydent miasta Pruszkowa Pan Andrzej Królikowski oraz Henryk Wacławek, burmistrz miasta Piastowa Pan Marek Kubicki, dyrektor Muzeum Pani Małgorzata Bojanowska, właściciel Millennium Logistic Parks Pan Michael Shapiro, Pani Agata Jeruć ze Stowarzyszenia Forum Pruszków, Pani Ewa Sowa dyrektor Miejskiego Ośrodka Kultury oraz Pani Irena Horban prezes Pruszkowskiego Towarzystwa Kulturalno-Naukowego i przedstawicielka Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej koło nr 6.

Kolejnym punktem programu wtorkowych uroczystości było oficjalne otwarcie makiety obozu Durchgangslager 121. Biało-czerwoną szarfę przecięła Starosta Pruszkowski Pani Elżbieta Smolińska. Pani Starosta do uroczystego otwarcia poprosiła twórcę makiety Pana Wojciecha Zasadni, sponsora przedsięwzięcia Pana Michaela Shapiro oraz osoby które przyczyniły się do powstania Muzeum Dulag 121, a wśród nich Panią Irenę Horban, Pana Zdzisława Zaborskiego, Pana Jacka Przygodzkiego, Ryszard Matrzaka, a także konsultantów historycznych makiety Pana Tadeusza Jakubowskiego, Pana Szymona Kucharskiego, Pana Witolda Szlenka oraz Pana Wiesława Pośpiecha. Nie zabrakło podziękowań i braw dla wszystkich zaangażowanych w powstawanie modelu obozu przejściowego. Pamiątkowymi dyplomami uhonorowani zostali sponsor makiety, właściciel Millennium Logistic Parks Pan Michael Shapiro, jej twórca Pan Wojciech Zasadni oraz współpracownicy i liczni konsultanci i wolontariusze, którzy chętnie dzielili się swą wiedzą dotyczącą historii obozu. Po uroczystości otwarcia makiety Muzeum Dulag 121 zostało odznaczone odznaką honorową „Pamięci Krystyny Krahelskiej” przyznawaną przez Towarzystwo Przyjaciół Warszawy za upamiętnianie bohaterstwa żołnierzy i ludności cywilnej w Powstaniu Warszawskim. Z rąk Wiceprezes Towarzystwa Pani Marii Grochowskiej odznakę odebrała dyrektor Muzeum Dulag 121 Małgorzata Bojanowska.

Podczas uroczystości miał miejsce również wernisaż plenerowej wystawy „Nazajutrz. Losy mieszkańców Warszawy po 1 sierpnia 1944” poświęconej tragicznej historii warszawiaków, którzy przeżyli wypędzenie, pobyt w obozach przejściowych, pracy i koncentracyjnych oraz ich powrót do zburzonej stolicy. Dzięki uprzejmości Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie” – twórcy wystawy – będzie ją można oglądać do końca września 2013 w godzinach otwarcia Muzeum Dulag 121.

Rocznicowe obchody zwieńczyło przejście gości pod pomnik „Tędy przeszła Warszawa”. Na miejscu – pod największą z hal byłego obozu – czekały już poczty sztandarowe oraz muzycy z Orkiestry Dętej „Pruszkowianka”. W takt werbli złożono kwiaty i zapalono znicze upamiętniając Tych, którzy w 1944 roku trafili do obozu w Pruszkowie, a także oddając hołd Tym, którzy w obliczu tragedii nie zawahali się nieść pomoc więzionym. Po uroczystym złożeniu kwiatów i zapaleniu zniczy przyszedł czas na nieoficjalną część obchodów. Można było nie tylko przyjrzeć się bliżej makiecie i zapoznać z ekspozycją Muzeum i czasową wystawą plenerową, ale też przy kawie i herbacie porozmawiać ze świadkami tamtych wydarzeń i wysłuchać ich wspomnień.

Szczególne podziękowania chcielibyśmy złożyć:

– Więźniom obozu Dulag 121 oraz pomagającym i ich rodzinom za liczne przybycie pomimo doskwierających upałów;

– przedstawicielom władz Powiatu Pruszkowskiego, miasta Pruszkowa i Piastowa oraz Instytucji Kultury za nadanie wydarzeniu odpowiadającej mu rangi

– Pocztom sztandarowym Powiatu Pruszkowskiego oraz ŚZŻAK Rejonu VI „Helenów” Obwodu VII „Obroży”

– Proboszczowi Parafii Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny na Żbikowie, księdzu Józefowi Tchórzowi za poświęcenie pamiątkowej tablicy – Panu Michaelowi Shapiro – sponsorowi makiety, który zawsze przychylnie odnosi się do inicjatyw Muzeum – wszystkim przyjaciołom Muzeum

oraz lokalnym stowarzyszeniom – Pruszkowskiemu Towarzystwu Kulturalno-Naukowemu, Stowarzyszeniu Forum Pruszków, Kołu Krwiodawców, krąg Seniorów i Starszyzny Harcerskiej hufca Warszawa-Ursus ZHP

– Panu Adamowi Malcherkowi oraz werblistom z Orkiestry Dętej „Pruszkowanka” za oprawę muzyczną uroczystości;

– Związkowi Strzeleckiemu Rzeczypospolitej z Panem Dariuszem Jańczy na czele za warty honorowe przy pamiątkowej tablicy i przy pomniku

– Harcerzom i licznym wolontariuszom za pomoc w organizacji obchodów

Wszystkim przybyłym jeszcze raz serdecznie dziękujemy za godne upamiętnienie 69. rocznicy Exodusu Powstańczej Warszawy w Muzeum Dulag 121.