Muzeum Dulag 121 serdecznie zaprasza na wykład dr. Tomasza Łabuszewskiego zatytułowany „Czerwona mapa Warszawy”. Spotkanie z cyklu „Karty Historii” odbędzie się w sobotę, 21 marca o godz. 15.

Pomimo wielu publikacji naukowych i inicjatyw badawczych po 1989 roku, wiedza na temat działalności urzędów i katowni komunistycznego aparatu represji na terenie Warszawy w latach 1944-1956 pozostaje do dziś niekompletna. Resort Bezpieczeństwa Publicznego został powołany w Moskwie 21 lipca 1944 roku. W styczniu 1945 roku  przemianowano go na Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego. W skład „bezpieki” wchodziły nie tylko urzędy bezpieczeństwa, ale również  służby podległe i nadzorowane, takie jak: Milicja Obywatelska, Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej (powstała w marcu 1946 r.), Straż Więzienna, Straż Przemysłowa, Wojska Ochrony Pogranicza oraz Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Szacuje się, że w latach 1944-1954 z powodów politycznych zostało aresztowanych około 250 tys. osób (w tym 81 500 ludzi osądzonych przez sądy wojskowe za tzw. przestępstwa przeciwko państwu i porządkowi publicznemu). Jednak te dane nie uwzględniają bliżej nieokreślonej grupy zatrzymanych przez terenowe placówki UB, MO czy też jednostek operacyjnych KBW, NKWD i NKGB. Z dostępnej nam dokumentacji wynika, że apogeum aresztowań nastąpiło w 1952 roku, kiedy to liczba zatrzymanych wynosiła ponad 21 tys. osób.

Wspomnienia Jerzego Skorupińskiego „Bema” („Śladami zbrodni. Przewodnik po miejscach represji komunistycznych lat 1944-1956”pod red. naukową Tomasza Łabuszewskiego, IPN, Warszawa 2012), byłego więźnia katowni przy ul. Strzeleckiej 8 w Warszawie, stanowią wstrząsające świadectwo bestialskiego zachowania funkcjonariuszy UB względem osadzonych: „Przesłuchania odbywały się na Strzeleckiej nocą, nastawiano wtedy kilka odbiorników radiowych na głośną muzykę, żeby nie było słuchać jęków, krzyków ludzi nieludzko katowanych. Po kilku godzinach, po przesłuchaniu został wpędzony z powrotem do piwnicy, straszliwie obity, całe uda, pośladki plecy miał sine. Pułkownik Marszewski, oficer Komendy Głównej AK, najstarszy w celi z nim rozmawiał. Potem mi powtórzył przebieg tej rozmowy. Otóż NKWD chciało się dowiedzieć, kim naprawdę jest pan Miński. Katowali go w nieludzki sposób, aby się przyznał, do jakiej należy organizacji i po co przyjechał ze Śląska do Warszawy. Powiedziano mu, że dostanie 200 batów. Wymierzono mu karę wstępną 200 batów, miał sobie wybrać  pałkę i tą pałką okładało go leżącego dwu bojców, inni stali na rękach i nogach. Dodatkowo nakazano mu liczyć, gdyż jak się pomyli, mieli zacząć od nowa […] Następnego dnia również wezwano go na przesłuchanie i wymierzono mu 200 pałek. Wpędzono go do piwnicy, położył się na miale węglowym na słomie na brzuchu. Myśmy próbowali robić mu okłady na fioletowo-sine, krwawe plecy i podudzie.[…]”

Dr Tomasz Łabuszewski – Absolwent Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Współpracownik Archiwum Wschodniego, Ośrodka Karta, Fundacji Polski Podziemnej 1939-1945. Uczestnik seminarium doktorskiego prof. Tomasz Strzembosza. Od 2001 r. pracownik Oddziału IPN w Warszawie, najpierw na stanowisku kierownika Referatu Badań Naukowych, a następnie naczelnika Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej, Oddziałowego Biura Badań Historycznych. Badacz podziemia niepodległościowego lat II wojny światowej i okresu powojennego, autor wielu naukowych i popularnonaukowych publikacji książkowych, komiksów, artykułów, wystaw.