W sobotę, 16 listopada 2024 r gościem Muzeum Dulag 121 będzie dr Michał Studniarek, który przybliży temat Robinsonów Warszawskich. Wykład ten poświęcony będzie przedstawieniu losów osób ukrywających się w ruinach Warszawy po niemieckim nakazie opuszczenia stolicy przez mieszkańców w 1944 r. Serdecznie zapraszamy o godzinie 15.00 do Muzeum Dulag 121 przy ul. 3 Maja 8A w Pruszkowie.

Po wybuchu Powstania Warszawskiego Hitler wydał rozkaz by Warszawę zrównać z ziemią:

„(…) Wkraczające od strony Woli i Ochoty jednostki policyjne dokonywały masakr ludności cywilnej. Niemieckie oddziały przyjęły taktykę odcinania od siebie poszczególnych dzielnic miasta i systematycznego likwidowania oporu w ich obrębie. Cywile uciekający przed strzałami plutonów egzekucyjnych będą stanowić pierwszą grupę Robinsonów, którzy zaczęli ukrywać się już w sierpniu. Wśród ukrywających się będą także powstańcy, którzy stracili kontakt ze swoimi oddziałami. Jednak najwięcej osób zdecyduje się na ukrycie dopiero po podpisaniu aktu kapitulacji 2 października. „

Powyższy cytat pochodzi z książki „Robinsonowie. Ludzie ukrywający się w gruzach Warszawy po upadku powstania w 1944 roku” autorstwa Michała Studniarka

Najsłynniejszym Robinsonem warszawskim jest bez wątpienia Władysław Szpilman, którego biografię „Pianista” przeniósł na ekran Roman Polański. Robinsonów było jednak wielu i nie wszyscy ukrywali się samotnie.

Skąd brali się Robinsonowie, i ilu ich było? Jak przygotowywali swoje kryjówki, zdobywali pożywienie, wodę i potrzebne rzeczy? Jak chronili się przed jesienną i zimową pogodą? Dr Studniarek opowie o sposobach spędzania czasu, relacjach pomiędzy Robinsonami, ich kontaktach z ludźmi spoza miasta, sposobami unikania Niemców, a także o samodzielnych próbach opuszczenia Warszawy. Tematem wykładu będą również powojenne losy Robinsonów warszawskich i to jak kształtowała się pamięć o nich.

Michał Studniarek – doktor w Instytucie Historii PAN w Warszawie. Jest autorem pracy doktorskiej, poświęconej losom Robinsonów warszawskich, za którą otrzymał nagrodę im. Profesora Tomasza Strzembosza i Varsaviana 2022-2023. Konkurs im. Hanny Szwankowskiej. Jego zainteresowania naukowe obejmują m.in. historię II wojny światowej, Powstanie Warszawskie, historię mówioną. 

Fotografia: wolna domena