Punkt zborny na Zieleniaku (czasem nazywany „obozem przejściowym na Zieleniaku”) funkcjonował na terenie dawnego targu warzywnego na warszawskiej Ochocie od 4 do 20 VIII 1944 r. Trafili tam przede wszystkim wypędzani z domów mieszkańcy Ochoty. Ze względu na katastrofalne warunki bytowe oraz zbrodnie, rabunki, pobicia oraz gwałty popełniane na ludności cywilnej przez żołnierzy brygady SS RONA „Zieleniak” jest znany jako miejsce kaźni warszawiaków.

Historia

Punkt zborny został utworzony po południu 4 sierpnia na terenie targu warzywnego przy zbiegu ulic Grójeckiej i Opaczewskiej, wraz z przybyciem na Ochotę oddziałów SS RONA pod dowództwem Bronisława Kamińskiego (żołnierze zostali zakwaterowani na terenie targowiska i w okolicznych budynkach). Teren targowiska o wymiarach 180 metrów na 300 metrów był ogrodzony murem około 3-metrowej wysokości z bramą wjazdową, obok której znajdował się  piętrowy budynek administracyjny, a także dwie bramy z budkami dozorców. Targowisko było częściowo wybrukowane i miało kilka ujęć wody z hydrantów. Eugenia Wanda Przygodzka, która trafiła tam z 11 letnim synem i matką, wspominała warunki na Zieleniaku:

Na placu robiło się coraz ludniej, coraz mniej miejsca na położenie się. […] Ceny na „Zieleniaku” były fantastyczne. Za półlitrową butelkę płacili 100 zł, ale po wodę wychodzili tylko śmiałkowie. Za butelkę z wodą 500 zł za litr. Za talerz zupy 250 zł brano bez skrupułów. Niektóre kobiety wychodziły na zbieranie trupów i przynosiły całe zastawy zrabowane w pustych domach. „Własowcy” upatrzywszy kobietę w dzień, przychodzili w nocy do obozowiska i gwałcili. W dzień obawiano się komendanta. Ocaliłyśmy jedną taką porwaną (którą komendant obronił), zdejmując z niej płaszcz i kładąc się na niej, bo przyszedł po nią jej oprawca, ale nie wiedział, że leży pod nami. Rozdawano mięso krowie i kozie, ale i strzelano przy tym, tak że rannych nie brakło.

Na „Zieleniak”, począwszy od 4 sierpnia, trafiali przede wszystkim mieszkańcy Ochoty, a także ludność z innych rejonów Warszawy. Na jego terenie przebywało od kilku tysięcy do kilkunastu tysięcy osób dziennie. W obozie panował głód i brakowało wody pitnej. W pamięci przebywających tam osób „Zieleniak” zapisał się jako miejsce, gdzie dochodziło do grabieży, gwałtów, pobić i morderstw popełnionych na ludności cywilnej, dokonywanych przez żołnierzy oddziału SS RONA. W jednej z relacji zebranych przez Edwarda Serwańskiego do tomu”Zbrodnia niemiecka w Warszawie 1944 r.” (Poznań 1946) czytamy:

Na Zieleniaku rozpoczął się rabunek systematyczny. Ukraińcy i Niemcy zabierali zegarki i kosztowności. Grabili także garderobę, zabierali pieniądze. Stosy pieniędzy walały się po drodze oraz na Zieleniaku, ale nikomu nie było wolno podnieść. Na Zieleniaku rozgrywały się sceny gwałcenia dziewcząt przez Ukraińców. Były to gwałty masowe na oczach wszystkich. Grupy niektóre, wcześniej spędzone na Zieleniak, przebywały tam przez 3-4 dni bez wody i jedzenia.

Główna Komisja Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu ustaliła, że 5 sierpnia rozstrzelano tam ok. 20 osób, ok. 6 sierpnia – ok. 10, a 12 sierpnia – ok. 150 osób. Również na terenie przyległej do targowiska szkoły odbywały się egzekucje osób chorych i młodych mężczyzn wziętych z terenu punktu zbornego (wiadomo o ok. 80 osobach). Liczba rozstrzelanych na „Zieleniaku” jest szacowana na około 300 osób.

Pierwszy transport  ludności przetrzymywanej na „Zieleniaku” wyruszył do obozu Dulag 121 w Pruszkowie dopiero 9 sierpnia po południu z przystanku EKD Raków. Kolejne transporty kierowane były na Dworzec Zachodni, skąd wyruszały do obozu Dulag 121. Na podstawie raportu SS-Hauptsturmführera A. Feuchta o działalności Einsatzkommando na Woli i Ochocie wiadomo, że do 13 sierpnia przez obóz przepuszczono 60 tys. ludzi. Ostatni transport odszedł z „Zieleniaka” do obozu Dulag 121 20 sierpnia 1944 roku.