Archiwum fotografii i dokumentów

„Nasz Dom” w Pruszkowie

W latach 1919-1928 przy ul. Cedrowej (dzisiejszej Obrońców Pokoju) działała także nowatorska placówka wychowawcza „Nasz Dom” dla dzieci robotników i działaczy robotniczych poległych podczas Wielkiej Wojny. Otwartym 15 listopada 1919 roku sierocińcem, który utworzono pod patronatem Centralnej Komisji Związków Zawodowych, kierowała Maryna Rogowska-Falska oraz wybitny pedagog i autor książek dla dzieci Janusz Korczak. Władysława Głodowska-Sampolska, która sprawowała nadzór nad sierocińcem, wspominała: „Bezpośrednimi kierownikami «Naszego Domu» byli Maria Falska i Janusz Korczak. Pani Podwysocka objęła dział administracyjny; miała wiele roboty z urządzeniem, przygotowaniem i zaopatrzeniem domu w sprzęt dla kilkudziesięciorga dzieci. Łóżka, pościel, bielizna – wszystko to wpłynęło z darów od kwakrów amerykańskich. Stoły, szafy, naczynia kuchenne i stołowe trzeba było kupować. Wkrótce dom był gotowy. Dzieci po przyjeździe niezwłocznie umieszczono w szkołach w Pruszkowie i Żbikowie. (…) Dzieci szybko zadomowiły się, pokochały swoich kierowników i zaczęły ich nazywać «pani Maryna» i «pan doktor». Pani Maryna, niestrudzony pedagog, wychowawca, nauczyciel i najczulsza matka – pierwsza wstawała i ostatnia chodziła spać; zmęczenie zwalczała filiżanką czarnej kawy. Dzieci zwierzały się jej ze wszystkich zmartwień, kłopotów i najintymniejszych przeżyć. «Pan doktor» przyjeżdżał dwa, trzy razy w tygodniu na dwie, trzy godziny, często i na dłużej. Przyjeżdżał nie tylko na badania lekarskie; wychowawczo uzupełniali się z panią Maryną”. W 1928 r. placówkę przeniesiono do nowej siedziby na warszawskie Bielany. Poniższe afisze pochodzą ze zbiorów Cyfrowej Biblioteki Narodowej „Polona”, zaś fotografia z zasobów Wikicommons. W 2014 r. nakładem Książnicy Pruszkowskiej ukazały się także wznowienia dwóch książek Marii Falskiej: „Wspomnienia z maleńkości. Dzieci «Naszego Domu» w Pruszkowie” oraz „Zakład wychowawczy «Nasz Dom»”.

Afisz "Naszego Domu"...

Maria Falska (pierwsza z lewej) i Janusz Korczak wśród wychowanków, Pruszków l. 20...

Książnica Pruszkowska, 2014 r....

„Nasz Dom” w Pruszkowie

NEWSLETTER