„Niedzielne wyprawy szlakiem powstańczej Warszawy” cieszą się ogromnym powodzeniem! W minioną niedzielę w spacerze wzięło udział ponad 51 osób. To była niezapomniana wyprawa, podczas której mieliśmy okazję wejść do pomieszczenia dawnej radiostacji zwanej „Łodzią Podwodną”.

Spacer poprowadził przewodnik miejski po Warszawie, pan Stanisław Łuć. Przygotował bardzo interesującą trasę wiodącą po najciekawszych punktach powstańczego Żoliborza: dawnych kwaterach dowództwa, szpitalach polowych, tajnych magazynach amunicji, barykadach, miejscach ciężkich walk. Z placu Wilsona ruszyliśmy ulicą Krasińskiego, zatrzymując się przy dawnej kotłowni Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Przyjmuje się, że było to miejsce pierwszych walk powstańczych rozpoczętych ok. godz. 13:30. Odwiedziliśmy klasztor sióstr Zmartwychwstanek, który mieścił szpital powstańczy, i który był redutą Żoliborza do 29 września 1944. Następnie udaliśmy się ulicą Popiełuszki w stronę centralnego miejsca upamiętniającego żołnierzy Armii Krajowej obwodu „Żywiciel” – parku oraz pomnika poświęconego pamięci Powstańców Warszawy. Kolejną lokalizacją powstańczego szpitala był dom przy ulicy Krechowieckiej. Wokół niego wyrósł podczas Powstania cmentarzyk, którego jedyną pozostałością jest symboliczna mogiła na podwórku. Ulicą Mickiewicza podążyliśmy do parku Żeromskiego oraz Fortu Sokolnickiego.

Finałowym punktem spaceru była ulica Forteczna 4 – miejsce ukrycia radiostacji „Łódź podwodna”. Naszą liczna grupę gościł w swoim domu Pan Piotr Rodowicz. Jego stryj Stanisław Rodowicz wybudował pod piwnicą willi podziemne pomieszczenie, w którym działała radiostacja. Mimo licznych kontroli i rewizji, Niemcy nigdy go nie odkryli. Dzięki uprzejmości gospodarza mogliśmy zobaczyć sposób ukrycia „Łodzi Podwodnej”, a także wejść do środka. Pojedynczo przeciskaliśmy się przez wąskie wejście i kilka chwil przebywaliśmy w niedużym pokoju. Oto, jak zabezpieczenie tego wejścia opisał Władysław Rodowicz, brat dowódcy radiostacji:

„(…) W czerwcu 1940 roku pomieszczenie było gotowe, radiostację przeniesiono do „Łodzi Podwodnej”, nazwanej tak głównie ze względu na sposób zamaskowania wejścia oraz na wąski i długi kształt podziemia. Ostatni stopień schodów do piwnicy był wysuwany tak zmyślnie, że nikomu nie mogła przyjść na myśl możliwość jego wyjęcia. Jeżeli jednak ktoś by to zrobił, to pod stopniem, we wgłębieniu betonu, znajdował rurę z kranem, z którego po odkręceniu kurka leciała woda. Wtajemniczeni wiedzieli, że należy cały kran wraz z rurą załamać w nasadzie, co zwalniało zatrzask Yale. Całą podłogę w tym miejscu, którą stanowiła misa betonowa, należało wówczas przesunąć od siebie. Ukazywał się otwór, przez który można było wsunąć się i po drabince zejść do podziemia, do „Łodzi Podwodnej”. Cały masywny blok, który się lekko odsuwało, umieszczony był na kołach z łożyskami kulkowymi. Rura z bieżącą wodą miała połączenie przewodami gumowymi z siecią wodociągową. Przełamanie kranu nie rozłączało instalacji wodnej, a jedynie zwalniało zatrzask. Po zejściu na dół zasuwało się tę betonową płytę po przesunięciu ostatniego schodka i zatrzask zamykał się automatycznie. Aby opuścić to pomieszczenie, otwierało się zatrzask Yale i odsuwało schodek. (…)”

Zachęcamy do przeczytania całego artykułu „Łódź podwodna czyli radiostacja na Fortecznej” autorstwa Władysława Rodowicza, który ukazał się w czasopiśmie Kombatant, nr 1 (217) styczeń 2009. Poniżej zamieszczamy link do tekstu.

Wspomnienia dotyczące życia i działalności Stanisława Rodowicza zostały także spisane przez jego żonę Krystynę w książce „Sztormy i Burzany”.

Składamy serdeczne podziękowania Pani Wandzie Rodowicz (córce Stanisława) oraz Panu Piotrowi Rodowiczowi za współpracę , pomoc w organizacji zwiedzania „Łodzi Podwodnej” i osobistą opowieść o losach rodziny.

Spacery „Niedzielne wyprawy szlakiem powstańczej Warszawy” odbywają się w ramach obchodów 70. Rocznicy Powstania Warszawskiego w Powiecie Pruszkowskim.

Przed nami ostatnia wyprawa dedykowana rodzinom z dziećmi oraz młodzieży: 10 sierpnia udamy się na Stare Miasto. Podczas spaceru z elementami gry miejskiej najmłodsi będą wykonywać specjalnie przygotowane zadania animacyjne.

Zapraszamy serdecznie! Prosimy o wcześniejsze zapisy mailowe lub telefoniczne, abyśmy mogli dobrze przygotować spacer.