Kolejne spotkanie z cyklu Nasze Korzenie poświęcone będzie genealogii polskiego ziemiaństwa. Ten ciekawy temat przybliży Piotr Szymon Łoś – publicysta radiowy, badacz i popularyzator dziejów ziemiaństwa, autor książki „Szkice do portretu ziemian polskich XX wieku”. Na spotkanie zapraszamy 25 marca o godzinie 15. do siedziby Muzeum Dulag 121.

„Jak głosi anegdota, matka znanego malarza, nieżyjącego już Franciszka Starowieyskiego pilnowała chłopów w majątku męża w Bratkówce, aby zapisywali dane osobowe i w ten sposób tworzyli zręby genealogii swoich rodzin. Wagę rodzinnej historii Janina Starowieyska rozumiała tak dobrze, gdyż swój i męża ród mogła wywieźć przynajmniej od połowy XVIII wieku. Zazwyczaj wiedza społeczna o dziejach rodziny sięga najwyżej dziadków lub pradziadków. Powoli jednak to zmienia się – jest nawet moda na poszukiwania przodków, łącznie z badaniem ich genotypów…

Współcześni swoją rodzinną historię poznają, a właściwie odbudowują od podstaw, bo wcale lub w niewielkim stopniu zachowały się materiały źródłowe. Genealogia dla nich jest więc budowaniem swojej tożsamości.

W przypadku ziemian jest nieco inaczej. Rody ziemiańskie, najczęściej szlacheckie, ale nie tylko, swoją genealogię znają całkiem dobrze, a z pewnością w każdej rodzinie jest ktoś, kto jak z rękawa umie sypać powiązaniami, datami, faktami… Zapisywaniem tych skomplikowanych dziejów oprócz konkretnych członków rodzin, zajmowali się też naukowcy. Dla ziemian jest to więc już przeważnie tylko uzupełnianie danych. Czemu służy genealogia w rodzinach ziemiańskich, ilustruje kolejna anegdota, mówiąca o tym, jak to po wojnie w Milanówku pewien pan poznał innego pana, obaj z ziemiańskich rodzin. Dogadali się oni co do jednej z rodzin: pańska mama Zborowska z domu, ach tak, bo wie pan, że my ze Zborowskimi to jesteśmy blisko… Potem już było sienkiewiczowskie Mów mi Wuju!

Anegdoty są miłe, ale należy pamiętać, że genealogia pomaga uporządkować historię ludzi. Każde drzewo genealogiczne dźwiga na swych gałęziach nie tylko kruche nieraz rodzinne powiązania krwi, ale przede wszystkim potężną dawkę dziejów rodzin: małych społeczności, które w całości przecież – nie bójmy się dużych słów – stanowią naród.”

Piotr Szymon Łoś

Piotr Szymon Łoś – publicysta radiowy (Polskie Radio RR „Radio dla Ciebie”), badacz, pasjonat i popularyzator dziejów ziemiaństwa. Autor książki „Szkice do portretu ziemian polskich XX wieku” (2006). Członek Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego i Stowarzyszenia Potomków Sejmu Wielkiego. Interesuje się kulturą ludową Mazowsza oraz Romów polskich.