W dniach 1-3 marca Muzeum Dulag 121 wraz ze Związkiem Strzleckim Rzeczpospolitej „Strzelec” zorganizowało wydarzenia towarzyszące Narodowemu Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

Obecny rok 2013 został ogłoszony Rokiem Żołnierzy Wyklętych. Jest to okazja, aby wyrazić naszą cześć wobec ludzi, którzy tworzyli podziemie niepodległościowe i antykomunistyczne. Komunistyczna władza chciała ich nie tylko pozbawić życia, ale także pohańbić ich pamięć. Walczyła z nimi tysiącami uzbrojonych funkcjonariuszy, wspieranych przez pułki NKWD. Uruchomiła również całą machinę propagandową, aby przedstawić walczących o wolność Polski jako „bandytów”. Machina ta pracowała nawet wtedy, gdy wielu Żołnierzy Wyklętych, zabitych w nierównej walce lub w ubeckich katowniach, pochowano – ukrywając ich groby przed najbliższymi. Władze PRL chciały zepchnąć ich historię w obszar „zbiorowej niepamięci”.

Przywracanie pamięci bohaterom walczącym o niepodległość naszej ojczyzny nastąpiło dosyć późno. Od 2011 roku na mocy ustawy RP świętujemy dzień 1 marca jako Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. W tym roku obchodzimy Rok Żołnierzy Wyklętych, a ponadto 21 października przypada 50. rocznica śmierci ostatniego z żołnierzy walczących w antykomunistycznym podziemiu – Józefa Franczaka ps. „Lalek”. Zginął on w 1963 r. – osiemnaście lat po oficjalnym zakończeniu działań wojennych podczas obławy funkcjonariuszy SB i ZOMO.

W obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych włączyło się także Muzeum Dulag 121. Naszym celem było szerzenie wiedzy o postaciach niezłomnych żołnierzy oraz popularyzacja tego święta. Wśród młodzieży Zespołu Szkół nr 1 im. Stanisława Staszica w Pruszkowie przeprowadziliśmy lekcje dotyczące „Żołnierzy Wyklętych”. Tych samych uczniów spotykaliśmy również następnego dnia, podczas pokazu filmu „Inka” (reż. Natalia Koryncka-Gruz). Po filmie Artur Zybrant wystąpił z prelekcją pt. „Żołnierze Wyklęci okolic Pruszkowa i Grodziska Mazowieckiego”, która w ciekawy i wyczerpujący sposób przybliżyła mało znaną historię Żołnierzy Wyklętych pochodzących z naszego regionu.

Ostatni dzień obchodów (3 marca, w niedzielę) odbywał się na terenie parafii NPNMP na Żbikowie i w Muzeum Dulag 121. Przed południem w sali parafialnej odbył się turniej historycznych gier planszowych, prezentowana była także wystawa poświęcona wybranym postaciom Żołnierzy Wyklętych. W ciągu dnia obok kościoła zorganizowana była strzelnica ASG, w której chętni – zarówno dzieci i młodzież, jak i dorośli – mogli oddać strzały na cześć Żołnierzy Wyklętych. O godzinie 12:30 została odprawiona Msza św. w intencji Żołnierzy Wyklętych. Wieczorem ponownie spotkaliśmy się w Muzeum Dulag 121. Paweł Kolkiewicz wygłosił wykład połączony z prezentacją multimedialną pt. „Wierni, Niezłomni, Nieprzejednani”. Po jego interesującym wystąpieniu odbył się pokaz filmu „Czy warto było tak żyć” – o Stanisławie Sojczyńskim „Warszycu” (reż. Alina Czerniakowska).

Serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom obchodów. Cieszymy się, że mieliśmy okazję porozmawiać z Państwem o najnowszej historii Polski oraz wspólnie oddać cześć tym bohaterom naszych dziejów, którzy przez wiele lat byli prześladowani i usuwani z pamięci społecznej.