W dniach 29.10.2016 – 13.11.2016 w Domu Spotkań z Historią w Warszawie (ul. Karowa 20) prezentowana będzie wystawa „Solidarność i wsparcie” przygotowana przez Muzeum Dulag 121. 4 listopada (piątek) o godz. 18.00 odbędzie się towarzyszące wystawie spotkanie. W dyskusji udział wezmą dr Mirosław Wawrzyński oraz autorzy wystawy: Aleksandra Wojda, Maciej Boenisch i Małgorzata Bojanowska. Pokazany zostanie również film „Exodus Warszawy 1944” według scenariusza Grzegorza Szuplewskiego (Polska 2004, 48’). Serdecznie zapraszamy do Domu Spotkań z Historią na wystawę i spotkanie. Wstęp wolny.

Wystawa „Solidarność i wsparcie”

Wystawa poświęcona jest mało znanemu tematowi – zakrojonej na szeroką skalę akcji pomocowej dla ludności Warszawy wypędzonej ze stolicy w czasie Powstania Warszawskiego i po jego zakończeniu. Wedle różnych szacunków Niemcy wypędzili od 390 do 650 tysięcy osób. Od początku sierpnia 1944 do końca pierwszej połowy 1945 w pomoc dla wypędzonych zaangażowało się kilkanaście, a może nawet kilkadziesiąt tysięcy ludzi. Wśród pomagających byli przedstawiciele i wolontariusze organizacji – zarówno działających oficjalnie, jak i w konspiracji – w tym Rady Głównej Opiekuńczej, Armii Krajowej, Polskiego i Międzynarodowego Czerwonego Krzyża, zakonów oraz indywidualne osoby, które spontanicznie, w odruchu serca włączały się w pomoc. Wsparcie organizowano wszędzie, gdzie trafiali wygnani warszawiacy, czyli w obozach przejściowych w Pruszkowie (a od października 1944 roku także w obozach w Piastowie i Ursusie), w miasteczkach i wsiach południowo-zachodniego rejonu podwarszawskiego (m.in. Pruszków, Piastów, Komorów, Milanówek, Podkowa Leśna, Brwinów), a także na terenie Generalnego Gubernatorstwa, gdzie zsyłano wypędzonych ze stolicy niezdolnych do pracy przymusowej.

Założeniem twórców wystawy „Solidarność i wsparcie” było przywrócenie pamięci o wszystkich, którzy okazali mieszkańcom Warszawy wsparcie, oferując posiłek, zapraszając do swoich domów na nocleg, udzielając pomocy medycznej czy duchowej. Autorzy chcieliby również zwrócić uwagę historyków na ten ciekawy temat i przywrócić mu miejsce w historiografii Powstania Warszawskiego. Na wystawie wykorzystano archiwalne fotografie i dokumenty, mapy oraz cytaty źródłowe i relacje świadków. Można m.in. zobaczyć, jak wyglądały obóz Dulag 121 i pomoc zorganizowana w Pruszkowie, Piastowie, Brwinowie, Komorowie, Podkowie Leśnej, Milanówku oraz na terenach Generalnego Gubernatorstwa.

Film „Exodus Warszawy 1944”

Nakręcony dla TVP na 60 rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego dokument „Exodus Warszawy 1944” był pierwszą produkcją, która w rzetelny sposób przedstawiała temat wypędzenia ludności cywilnej ze stolicy podczas Powstania Warszawskiego i tuż po jego zakończeniu. Film – bogato ilustrowany zdjęciami i materiałami audiowizualnymi z powstańczej Warszawy – opowiada historię exodusu, pokazując kolejne jego etapy: wybuch powstania, wyjście z Warszawy, pobyt w obozach przejściowych w Pruszkowie, Ursusie i Piastowie oraz akcję pomocową, jaką zorganizowały polskie organizacje, m.in. Rada Główna Opiekuńcza i Armia Krajowa. W filmie o swoich doświadczeniach opowiadają m.in. żołnierze AK Zdzisław Zaborski, Jan Cierliński oraz Ryszard Lewandowski, pielęgniarki udzielające pomocy w pruszkowskim obozie i szpitalu w Tworkach Barbara Majewska-Luft, Maria Donaj i Irena Horban, a także byli więźniowie obozu oraz ich bliscy – Wiesław Chrzanowski, Zbigniew Jerzyna oraz Andrzej Kurc. Autorem scenariusza jest Grzegorz Szuplewski.

Organizatorzy: Muzeum Dulag 121, Dom Spotkań z Historią
Koncepcja i scenariusz: Aleksandra Wojda, Maciej Boenisch, Małgorzata Bojanowska
Koncepcja graficzna wystawy i katalogu: Łukasz Kubacki