Marzec ’68 po pięćdziesięciu latach. Oceny, interpretacje, manipulacje
Marzec ’68 po pięćdziesięciu latach. Oceny, interpretacje, manipulacje
Przystanek HistoriaW 50. rocznicę marcowych wydarzeń 1968 roku serdecznie zapraszamy na kolejne spotkanie z cyklu „Przystanek Historia w Muzeum Dulag 121” organizowanego wspólnie z warszawskim oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej. Naszym gościem będzie prof. Jerzy Eisler – dyrektor Oddziału IPN w Warszawie, który wygłosi wykład „Marzec ’68 po pięćdziesięciu latach. Oceny, interpretacje, manipulacje”. Zapraszamy 13 marca o godz. 17:30 do Muzeum Dulag 121 w Pruszkowie.
8 marca 1968 r. na dziedzińcu Uniwersytetu Warszawskiego odbył się wiec protestacyjny w związku z relegowaniem z uczelni studentów zaangażowanych w protesty, które wybuchły po zdjęciu przez komunistyczne władze wystawianych w Teatrze Narodowym „Dziadów”. Był to początek tzw. wydarzeń marcowych – kryzysu politycznego związanego z falą studenckich protestów w całej Polsce oraz walką polityczną na szczytach PZPR, rozgrywaną w atmosferze antysemickiej i antyinteligenckiej propagandy.
Marzec ’68 był wydarzeniem wielowątkowym. W przeciągu kilku tygodni splotło się ze sobą kilka niezależnych, często zupełnie odmiennych zjawisk. Pokolenie, które jako pierwsze dorastało w komunistycznej Polsce, miało dosyć komunistycznej propagandy, kłamstwa i kontroli władzy. W całym kraju studenci uczelni wyższych, artyści, profesorowie i intelektualiści organizowali wiece, protesty i marsze, podczas których walczyli o demokratyzację i liberalizację systemu, a także o prawo do życia w prawdzie.
Wydarzenia z marca 1968 r. stały się okazją do rozgrywki politycznej wewnątrz PZPR, w której na początku lat 60. powstała nieformalna grupa partyjnych i państwowych działaczy skupionych wokół ówczesnego wiceministra spraw wewnętrznych Mieczysława Moczara. „Moczarowcy” domagali się zmiany pokoleniowej w partii posługując się hasłami antyinteligenckimi, komunistycznymi i nacjonalistycznymi, a także żądali usunięcia z wysokich stanowisk ludzi pochodzenia żydowskiego.
Prof. Jerzy Eisler podczas swojego wykładu przedstawi historię marcowych wydarzeń – omówi przyczyny i przebieg ogólnopolskich protestów studenckich oraz kampanii antysemickiej. Prof. Eisler dokona oceny tych wydarzeń z perspektywy półwiecza oraz przedstawi skutki widoczne w ówczesnej sytuacji politycznej Polski, a także opowie o wpływie „Marca” na pokolenie ’68.
Jerzy Krzysztof Eisler (ur. 1952) – historyk, profesor Instytutu Historii PAN, wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego. W pracy naukowej zajmuje się głównie historią najnowszą Polski, a także badaniami poświęconymi dziejom XX-wiecznej Francji. Od 2002 roku jest dyrektorem oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie. Jest autorem ponad 20 pozycji naukowych, m.in.: „Kolaboracja we Francji 1940–1944” (Warszawa 1989), „Marzec 1968. Geneza – przebieg – konsekwencje” (Warszawa 1991), „Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989” (Warszawa 1992).