menu

11 LIST

11 LIST

1918

Pruszkowski oddział POW, ze zbiorów p. Kamili Rutek

11 listopada 1918 roku spod żbikowskiej apteki Bielawskiego przy dzisiejszej ul. 3 Maja bojowcy pruszkowskiego oddziału Polskiej Organizacji Wojskowej wyruszyli, aby rozbroić niemieckie posterunki w mieście. Niemcy nie stawiali oporu, a peowiacy bez przeszkód przejęli władzę w Pruszkowie i Utracie (dzisiejszym Piastowie). Szeregowiec pruszkowskiego oddziału POW Józef Rozenowicz wspominał:

Nadszedł pamiętny dzień 11-go listopada. Z rana, jak zwykle udałem się do Warszawy, ruch kolejowy był zupełnie normalny. Znalazłszy się na ul. Marszałkowskiej nie zauważyłem specjalnego ożywienia, dopiero na ul. Brackiej usłyszałem gęste strzały i zobaczyłem pierwszych rozbrojonych Niemców. Nie namyślając się więc długo wróciłem na dworzec kolejowy, by powrócić do domu, jednakże ruch pociągów był już przerwany i, chcąc nie chcąc, wraz z kilkoma kolegami puściłem się na piechotę do Pruszkowa. Idąc, rozbrajaliśmy po drodze napotkanych Niemców tak, że z łupem kilku karabinów weszliśmy do Pruszkowa. Rozstawszy się z kolegami, udałem się prosto do Komendy Miejscowej, by zawiadomić ją o wypadkach zaszłych w Warszawie. Jednakże tu już wiedziano o wszystkiem, zbiórka całej organizacji była naznaczona i lada chwila miano wyruszyć na Niemców. Zebrało się około 20 młodych chłopców, rozdzielono „broń” tj. kilka rewolwerów systemu Smith-Wessona i jeden z sekcyjnych otrzymał wspaniały karabin niemiecki, nawiasem powiedziawszy z zepsutym zamkiem, ale ktoby tam zważał na podobne głupstwa. Padła komenda: „Marsz” i oddział podzielony na dwie sekcje ruszył.

Więcej o pruszkowskim oddziale POW: 11 listopada 1918 r. w Pruszkowie

1928

11 listopada 1928 roku – w rocznicę rozbrojenia niemieckich posterunków w Pruszkowie – koledzy z pruszkowskiego oddziału Polskiej Organizacji Wojskowej, spotkali się ponownie podczas zorganizowanych w mieście uroczystości niepodległościowych. W rocznicę odzyskania niepodległości oprócz uroczystych nabożeństw, urządzanych w kościele, synagodze i zborze, a także podniosłych akademii, co roku odbywał się również pochód pod pomnik Kościuszki, podczas którego ramię w ramię szli ostatni żyjący powstańcy styczniowi, bojowcy rewolucji 1905 roku, peowiacy i uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej w towarzystwie przedstawicieli władz, organizacji społecznych, szkół, towarzystw i licznych mieszkańców. Na poniższej fotografii ze zbiorów pana Kazimierza Zawadzkiego, peowiacy podczas obchodu dziesiątej rocznicy odzyskania niepodległości na tle popiersia Kościuszki i orła z kwiatów, którego przygotowali na tę okazję uczniowie pruszkowskiej szkoły ewangelickiej.

1934

11 listopada 1934 roku w Wytwórni Obrabiarek Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki odbyło się uroczyste otwarcie hali mechanicznej. Okolicznościowa fotografia dokumentująca to wydarzenie zachowała się w zbiorach Książnicy Pruszkowskiej.

Skip to content