Wielka wojna – Pruszków i okolice
12 października 1914 r. na przedpolach Pruszkowa rozegrała się bitwa, a dzień później trwająca cztery dni artyleryjska potyczka między stacjonującymi pod Helenowem bateriami niemieckimi a rosyjskimi, które rozlokowane były w okolicach szkółek żbikowskich Hoserów. Część pocisków chybiała celu, spadając na Pruszków. Rosjanom udało się odeprzeć niemiecką ofensywę, ale całkowitemu lub częściowemu zniszczeniu uległo wiele z pruszkowskich budynków, gmachów użyteczności publicznej i fabryk, w tym m.in. pałacyk Księży Emerytów, dworzec kolejowy, młyn nad Utratą, fabryki Troetzera, Majewskiego, Tillmannsa, a także żbikowska i pruszkowska świątynia. Reporter „Kurjera Warszawskiego” donosił, że niemal połowa domów w Pruszkowie nie nadawała się do zamieszkania. Wojskom niemieckim udało się przełamać linię frontu dopiero latem 1915 r. Wycofujący się z osady Rosjanie stosowali taktykę spalonej ziemi. Z fabryk wywiezione zostały ocalałe maszyny, a wszystko to, czego nie dało się przetransportować na teren Imperium, było celowo niszczone. Razem z wycofującą się Armią przymusowo „ewakuowanych” zostało kilkaset osób, głównie pracowników pruszkowskich fabryk, wśród nich kadra Warsztatów Kolejowych, fabryki Troetzera i Majewskiego, a także personel i pacjenci tworkowskiej lecznicy. 5 sierpnia 1915 r. Pruszków znajdował się już pod okupacją niemiecką.
Pocztówka wydana nakładem "Przeglądu Sezonowego", 1914 r....
Pocztówka wydana nakładem "Przeglądu Sezonowego", 1914 r....
- Źródło: Polona
Pocztówka, 1914 r....
Pocztówka, 1914 r....
- Źródło: Polona
Niemiecka mapa z zaznaczonymi pozycjami obronnymi Rosjan, 1914 r....
Niemiecka mapa z zaznaczonymi pozycjami obronnymi Rosjan, 1914 r....
- Źródło: Polona
Satyryczna pocztówka upamiętniająca wjazd Niemców do Warszawy, 1914 r....
Satyryczna pocztówka upamiętniająca wjazd Niemców do Warszawy, 1914 r....
- Źródło: Polona
Satyryczna pocztówka upamiętniająca wjazd Niemców do Warszawy, 1914 r....
Satyryczna pocztówka upamiętniająca wjazd Niemców do Warszawy, 1914 r....
- Źródło: Polona
Satyryczna pocztówka upamiętniająca bombardowanie Warszawy, 1914 r....
Satyryczna pocztówka upamiętniająca bombardowanie Warszawy, 1914 r....
- Źródło: Polona
Ziemomysł Zaborski na tle zniszczonej graficiarni...
Ziemomysł Zaborski na tle zniszczonej graficiarni...
- Źródło: Ze zbiorów Krystyny i Zdzisława Zaborskich
Podziurawiona wybuchami granatów ściana graficiarni...
Podziurawiona wybuchami granatów ściana graficiarni...
- Źródło: Ze zbiorów Krystyny i Zdzisława Zaborskich
Podziurawiona wybuchami granatów ściana graficiarni...
Podziurawiona wybuchami granatów ściana graficiarni...
- Źródło: Ze zbiorów Krystyny i Zdzisława Zaborskich
Widok na zburzoną w 1914 r. fabrykę...
Widok na zburzoną w 1914 r. fabrykę...
- Źródło: Ze zbiorów Krystyny i Zdzisława Zaborskich
Częściowo zniszczona podczas ostrzału wieża ciśnień przy spalonym budynku głównym...
Częściowo zniszczona podczas ostrzału wieża ciśnień przy spalonym budynku głównym...
- Źródło: Ze zbiorów Krystyny i Zdzisława Zaborskich
Parter budynku głównego...
Parter budynku głównego...
- Źródło: Ze zbiorów Krystyny i Zdzisława Zaborskich
Parter budynku głównego...
Parter budynku głównego...
- Źródło: Ze zbiorów Krystyny i Zdzisława Zaborskich
Spalona siłownia fabryczna...
Spalona siłownia fabryczna...
- Źródło: Ze zbiorów Krystyny i Zdzisława Zaborskich
Zniszczone portiernia i drewniany dom, w którym w latach 1895-1914 mieszkali pp. Zaborscy...
Zniszczone portiernia i drewniany dom, w którym w latach 1895-1914 mieszkali pp. Zaborscy...
- Źródło: Ze zbiorów Krystyny i Zdzisława Zaborskich
Leszek Majewski w ruinach budynku głównego...
Leszek Majewski w ruinach budynku głównego...
- Źródło: Ze zbiorów Krystyny i Zdzisława Zaborskich
"Biała willa", stoją Józef Zaborski i Stanisław Majewski...
"Biała willa", stoją Józef Zaborski i Stanisław Majewski...
- Źródło: Ze zbiorów Krystyny i Zdzisława Zaborskich
Wieża ciśnień i ruiny budynku fabrycznego...
Wieża ciśnień i ruiny budynku fabrycznego...
- Źródło: Ze zbiorów Krystyny i Zdzisława Zaborskich
Wieża ciśnień i ruiny budynku fabrycznego...
Wieża ciśnień i ruiny budynku fabrycznego...
- Źródło: Ze zbiorów Krystyny i Zdzisława Zaborskich
"Biała willa" po ostrzale artyleryjskim...
"Biała willa" po ostrzale artyleryjskim...
- Źródło: Ze zbiorów Krystyny i Zdzisława Zaborskich
Kościół w Żbikowie...
Kościół w Żbikowie...
- Źródło: Książnica Pruszkowska
Kościół w Rokitnie, 1914 r....
Kościół w Rokitnie, 1914 r....
- Źródło: Polona
Kościół w Rokitnie, 1914 r....
Kościół w Rokitnie, 1914 r....
- Źródło: Polona
Kościół w Rokitnie, 1914 r....
Kościół w Rokitnie, 1914 r....
- Źródło: Polona
Kościół w Rokitnie, 1914 r....
Kościół w Rokitnie, 1914 r....
- Źródło: Polona
Wiatrak pod Błoniem, 1914 r....
Wiatrak pod Błoniem, 1914 r....
- Źródło: Polona
Kościół w Raszynie, 1914 r....
Kościół w Raszynie, 1914 r....
- Źródło: Polona
Spichlerz pod Błoniem, 1914 r....
Spichlerz pod Błoniem, 1914 r....
- Źródło: Polona
Willa w Pęcicach Małych, 1914 r....
Willa w Pęcicach Małych, 1914 r....
- Źródło: Polona
