Archiwum fotografii i dokumentów

Helenów

W III tomie „Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” czytamy: „Helenów. Powiat błoński, gmina Helenów, parafia Nadarzyn, na południowy-wschód od Pruszkowa o 3 wiorsty. W 1827 r. było tu 5 dymów, 72 mieszkańców. Dobra Helenowskie składały się z folwarku: Parzniewa, Gąsina, Popówki i Strzeniówki, rezydencji Helenów, osady wieczysto-czynszowej, tudzież wsi: Parzniew, Strzeniówka, Nowa wieś, Gąsin, Kanie i Granice. Własność to była hr. Potockich. Rozległość wynosiła gruntów dworskich mr. 2808; w rezydencyi Helenów pałac piętrowy murowany, ogród, park obszerny i staw; budynki dworskie ubezpieczone na rs. 41816, gorzelnia i browar.” Więcej o historii Helenowa pisze Szymon Kucharski w artykule „Helenów”. Fotografie i ryciny pochodzą ze zbiorów Biblioteki Narodowej, Jolanty Wagner oraz Narodowego Archiwum Cyfrowego.

Horwart Ludwik - Widok Pałacu w Helenowie (1824-1837). Żródło: Polona...

Rok: 1824-1837
Źródło: Polona

Pałac w Helenowie. Zbiory Jolanty Wagner...

Rok: Dr. poł. XIX w.
Źródło: Zbiory Jolanty Wagner

Jakub Ksawery Potocki (1863-1934) - właściciel pałacu w Helenowie...

Źródło: Wikipedia

Pałac od frontu, 1918-1939, Narodowe Archiwum Cyfrowe...

Rok: 1918-1939
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Pałac Potockich od frontu, 1934 r. Narodowe Archiwum Cyfrowe...

Rok: 1934
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Pałac Potockich od strony ogrodu, 1934 r. Narodowe Archiwum Cyfrowe...

Rok: 1934
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Biblioteka przebudowana z oranżerii w 1912 roku na polecenie właściciela Jakuba Ksawerego, 1934 r., ...

Biblioteka przebudowana z oranżerii w 1912 roku na polecenie właściciela Jakuba Ksawerego, 1934 r., Narodowe Archiwum Cyfrowe...

Rok: 1934
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Wnętrze salonu z portretami przodków i meblami w pokrowcach, 1934 r. Narodowe Archiwum Cyfrowe...

Rok: 1934
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Fragment parku, 1934 r. Narodowe Archiwum Cyfrowe...

Rok: 1934
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Park przypałacowy, 1934 r. Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe...

Rok: 1934
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Drewniane baraki dla pracowników cegielni, 1940 r. Narodowe Archiwum Cyfrowe...

Rok: 1940
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Drewniane baraki dla pracowników cegielni, 1940 r. Narodowe Archiwum Cyfrowe...

Rok: 1940
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Cegielnia z zewnątrz, 1940 r. Narodowe Archiwum Cyfrowe ...

Rok: 1940
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Budowa nowych baraków dla pracowników cegielni, 1940 r. Narodowe Archiwum Cyfrowe...

Rok: 1940
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Archiwum fotografii i dokumentów

„Nasz Dom” w Pruszkowie

W latach 1919-1928 przy ul. Cedrowej (dzisiejszej Obrońców Pokoju) działała także nowatorska placówka wychowawcza „Nasz Dom” dla dzieci robotników i działaczy robotniczych poległych podczas Wielkiej Wojny. Otwartym 15 listopada 1919 roku sierocińcem, który utworzono pod patronatem Centralnej Komisji Związków Zawodowych, kierowała Maryna Rogowska-Falska oraz wybitny pedagog i autor książek dla dzieci Janusz Korczak. Władysława Głodowska-Sampolska, która sprawowała nadzór nad sierocińcem, wspominała: „Bezpośrednimi kierownikami «Naszego Domu» byli Maria Falska i Janusz Korczak. Pani Podwysocka objęła dział administracyjny; miała wiele roboty z urządzeniem, przygotowaniem i zaopatrzeniem domu w sprzęt dla kilkudziesięciorga dzieci. Łóżka, pościel, bielizna – wszystko to wpłynęło z darów od kwakrów amerykańskich. Stoły, szafy, naczynia kuchenne i stołowe trzeba było kupować. Wkrótce dom był gotowy. Dzieci po przyjeździe niezwłocznie umieszczono w szkołach w Pruszkowie i Żbikowie. (…) Dzieci szybko zadomowiły się, pokochały swoich kierowników i zaczęły ich nazywać «pani Maryna» i «pan doktor». Pani Maryna, niestrudzony pedagog, wychowawca, nauczyciel i najczulsza matka – pierwsza wstawała i ostatnia chodziła spać; zmęczenie zwalczała filiżanką czarnej kawy. Dzieci zwierzały się jej ze wszystkich zmartwień, kłopotów i najintymniejszych przeżyć. «Pan doktor» przyjeżdżał dwa, trzy razy w tygodniu na dwie, trzy godziny, często i na dłużej. Przyjeżdżał nie tylko na badania lekarskie; wychowawczo uzupełniali się z panią Maryną”. W 1928 r. placówkę przeniesiono do nowej siedziby na warszawskie Bielany. Poniższe afisze pochodzą ze zbiorów Cyfrowej Biblioteki Narodowej „Polona”, zaś fotografia z zasobów Wikicommons. W 2014 r. nakładem Książnicy Pruszkowskiej ukazały się także wznowienia dwóch książek Marii Falskiej: „Wspomnienia z maleńkości. Dzieci «Naszego Domu» w Pruszkowie” oraz „Zakład wychowawczy «Nasz Dom»”.

Afisz "Naszego Domu"...

Maria Falska (pierwsza z lewej) i Janusz Korczak wśród wychowanków, Pruszków l. 20...

Książnica Pruszkowska, 2014 r....

Archiwum fotografii i dokumentów

1945 r. – Wytwórnia Obrabiarek Mechaników Polskich z Ameryki

Kiedy wybuchła II wojna światowa dyrekcja Wytwórni Obrabiarek Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki zarządziła ewakuację pracowników i maszyn na wschód Polski. W związku z ofensywą wojsk radzieckich 17 września 1939 r. akcja przeniesienia zakładu do Kowla nie powiodła. W tym czasie wojska niemieckie przejęły teren pruszkowskiej fabryki. W czasie okupacji funkcjonowała ona jako część kompleksu maszynowego „Waverna” razem z zakładami w Ursusie. Warunki pracy w zakładzie były dla polskich robotników przymusowych wyjątkowo ciężkie. Latem 1944 r. w związku ze zbliżającą się ofensywą sowiecką Niemcy ewakuowali pruszkowskie fabryki, a 16 stycznia 1945 r., kiedy wojska hitlerowskie wycofywały się z miasta, część budynków wytwórni wysadzono w powietrze, a następnie teren podpalono. Pruszkowianie niezwłocznie przystąpili do ratowania zasłużonego dla miasta zakładów. Jerzy Kaleta w wydanej w 2010 r. przez Książnicę Pruszkowską monografii „Przemysłowy Pruszków” pisał: „Komitet fabryczny, który stworzył się już następnego dnia z pracowników fabryki, oszacował zniszczenia, jakie poczynił w dawnej fabryce okupant. Postanowiono jednak, że fabrykę pruszkowską należy odbudować. Przystąpiono (…) najpierw do odgruzowania terenu. Przy tych pracach zatrudnieni byli jeńcy niemieccy przywożeni z baraków znajdujących się na Polu Mokotowskim w Warszawie. Do wstępnego odgruzowania ze zniszczeń wojennych przystąpili też uczniowie szkoły przyfabrycznej, którzy zamiast zajęć warsztatowych pracowali przy odgruzowaniu.”
Fotografie przedstawiające odgruzowywanie terenu fabryki obrabiarek udostępnił Muzeum Piotr Skowron.

Archiwum fotografii i dokumentów

Regulamin marszu na imieniny J. Piłsudskiego

Rokrocznie 19 marca – w dzień imienin Józefa Piłsudskiego – organizowany był na jego część uroczysty marsz. Jego inicjatorem i głównym organizatorem był działający przy pruszkowskiej wytwórni Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki oddział Związku Strzeleckiego. W zbiorach Biblioteki Narodowej zachował się wydrukowany w 1935 roku w pruszkowskiej Drukarni Społecznej „Regulamin dorocznego marszu w dniu imienin Marszałka J. Piłsudskiego”.

Archiwum fotografii i dokumentów

1938 – Kronika bieżąca

W ukazującej się w międzywojniu pruszkowskiej prasie – „Dzwonie Żbikowa”, „Echu Podmiejskim”, „Echu Pruszkowskim”, „Głosie Pruszkowa” i „Tygodniku Pruszkowskim”- ważne miejsce zajmowały kolumny kronik bieżących, dokumentujących życie kulturalne, społeczne i polityczne miasta. Przygotowaliśmy dla Państwa wybór – naszym zdaniem – najistotniejszych, najciekawszych i najbardziej intrygujących wycinków poświęconych sprawom, którym żył międzywojenny Pruszków. W 1938 roku w Pruszkowie ukazywał się jedynie „Głos Pruszkowa” . Przy opracowywaniu wyboru korzystaliśmy z numerów 1-9/10, 12-16, zdigitalizowanych i udostępnionych na stronie Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej.

„Głos Pruszkowa” nr 1, 23 I 1938...

„Głos Pruszkowa” nr 2, 13 II 1938...

„Głos Pruszkowa” nr 3, 6 III 1938...

„Głos Pruszkowa” nr 4, 17 IV 1938...

„Głos Pruszkowa” nr 6, 15 V 1938...

„Głos Pruszkowa” nr 8, 5 VI 1938...

„Głos Pruszkowa” nr 9, 10 VII 1938...

„Głos Pruszkowa” nr 12, 21 VIII 1938...

„Głos Pruszkowa” nr 14, 11 IX 1938...

„Głos Pruszkowa” nr 15, 25 IX 1938...

„Głos Pruszkowa” nr 16, 23 X 1938...

Archiwum fotografii i dokumentów

1937 – Kronika bieżąca

W ukazującej się w międzywojniu pruszkowskiej prasie – „Dzwonie Żbikowa”, „Echu Podmiejskim”, „Echu Pruszkowskim”, „Głosie Pruszkowa” i „Tygodniku Pruszkowskim”- ważne miejsce zajmowały kolumny kronik bieżących, dokumentujących życie kulturalne, społeczne i polityczne miasta. Przygotowaliśmy dla Państwa wybór – naszym zdaniem – najistotniejszych, najciekawszych i najbardziej intrygujących wycinków poświęconych sprawom, którym żył międzywojenny Pruszków. W 1937 roku w Pruszkowie ukazywał się jedynie „Głos Pruszkowa” . Przy opracowywaniu wyboru korzystaliśmy z numerów 2-21, zdigitalizowanych i udostępnionych na stronie Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej.

„Głos Pruszkowa” nr 2, 31 I 1937...

„Głos Pruszkowa” nr 3, 14 II 1937...

„Głos Pruszkowa” nr 4, 7 III 1937...

„Głos Pruszkowa” nr 6, 27 III 1937...

„Głos Pruszkowa” nr 7, 11 IV 1937...

„Głos Pruszkowa” nr 8, 5 V 1937...

„Głos Pruszkowa” nr 10, 23 V 1937...

„Głos Pruszkowa” nr 11, 13 VI 1937...

„Głos Pruszkowa” nr 12, 4 VII 1937...

„Głos Pruszkowa” nr 13, 25 VII 1937...

„Głos Pruszkowa” nr 14, 29 VIII 1937...

„Głos Pruszkowa” nr 16, 26 IX 1937...

„Głos Pruszkowa” nr 17, 17 X 1937...

„Głos Pruszkowa” nr 19, 11 XI 1937...

„Głos Pruszkowa” nr 20, 30 XI 1937...

„Głos Pruszkowa” nr 21, 24 XII 1937...

Archiwum fotografii i dokumentów

1936 – Kronika bieżąca

W ukazującej się w międzywojniu pruszkowskiej prasie – „Dzwonie Żbikowa”, „Echu Podmiejskim”, „Echu Pruszkowskim”, „Głosie Pruszkowa” i „Tygodniku Pruszkowskim”- ważne miejsce zajmowały kolumny kronik bieżących, dokumentujących życie kulturalne, społeczne i polityczne miasta. Przygotowaliśmy dla Państwa wybór – naszym zdaniem – najistotniejszych, najciekawszych i najbardziej intrygujących wycinków poświęconych sprawom, którym żył międzywojenny Pruszków. W 1936 roku w Pruszkowie ukazywało się jedynie „Głos Pruszkowa” . Przy opracowywaniu wyboru korzystaliśmy z numerów 1-21, zdigitalizowanych i udostępnionych na stronie Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej.

„Głos Pruszkowa” nr 1, 12 I 1936...

„Głos Pruszkowa” nr 2, 26 I 1936...

„Głos Pruszkowa” nr 3, 9 II 1936...

„Głos Pruszkowa” nr 4, 1 III 1936...

„Głos Pruszkowa” nr 6, 22 III 1936...

„Głos Pruszkowa” nr 7, 11 IV 1936...

„Głos Pruszkowa” nr 8, 5 V 1936...

„Głos Pruszkowa” nr 9, 24 V 1936...

„Głos Pruszkowa” nr 10, 21 VI 1936...

„Głos Pruszkowa” nr 11, 12 VII 1936...

„Głos Pruszkowa” nr 12, 2 VIII 1936...

„Głos Pruszkowa” nr 14, 23 VIII 1936...

„Głos Pruszkowa” nr 16, 20 IX 1936...

„Głos Pruszkowa” nr 17, 11 X 1936...

„Głos Pruszkowa” nr 18, 25 X 1936...

„Głos Pruszkowa” nr 19, 8 XI 1936...

„Głos Pruszkowa” nr 20, 29 XI 1936...

„Głos Pruszkowa” nr 21, 20 XII 1936...

Archiwum fotografii i dokumentów

1935 – Kronika bieżąca

W ukazującej się w międzywojniu pruszkowskiej prasie – „Dzwonie Żbikowa”, „Echu Podmiejskim”, „Echu Pruszkowskim”, „Głosie Pruszkowa” i „Tygodniku Pruszkowskim”- ważne miejsce zajmowały kolumny kronik bieżących, dokumentujących życie kulturalne, społeczne i polityczne miasta. Przygotowaliśmy dla Państwa wybór – naszym zdaniem – najistotniejszych, najciekawszych i najbardziej intrygujących wycinków poświęconych sprawom, którym żył międzywojenny Pruszków. W 1934 roku w Pruszkowie ukazywało się jedynie „Głos Pruszkowa” . Przy opracowywaniu wyboru korzystaliśmy z numerów 1-21, zdigitalizowanych i udostępnionych na stronie Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej.

„Głos Pruszkowa” nr 1, 20 I 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 2, 10 II 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 3, 10 III 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 4, 7 IV 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 5, 21 IV 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 6, 3 V 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 7, 19 V 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 8, 2 VI 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 9, 16 VI 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 10, 7 VII 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 11, 4 VIII 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 13, 25 VIII 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 14, 8 IX 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 15, 22 IX 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 16, 6 X 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 18, 10 XI 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 16, 6 X 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 18, 10 XI 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 19, 24 XI 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 20, 8 XII 1935...

„Głos Pruszkowa” nr 21, 25 XII 1935...

Archiwum fotografii i dokumentów

1934 – Kronika bieżąca

W ukazującej się w międzywojniu pruszkowskiej prasie – „Dzwonie Żbikowa”, „Echu Podmiejskim”, „Echu Pruszkowskim”, „Głosie Pruszkowa” i „Tygodniku Pruszkowskim”- ważne miejsce zajmowały kolumny kronik bieżących, dokumentujących życie kulturalne, społeczne i polityczne miasta. Przygotowaliśmy dla Państwa wybór – naszym zdaniem – najistotniejszych, najciekawszych i najbardziej intrygujących wycinków poświęconych sprawom, którym żył międzywojenny Pruszków. W 1934 roku w Pruszkowie ukazywało się jedynie „Głos Pruszkowa” . Przy opracowywaniu wyboru korzystaliśmy z numerów 1-12, zdigitalizowanych i udostępnionych na stronie Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej.

„Głos Pruszkowa” nr 1, 1 IV 1934...

„Głos Pruszkowa” nr 3, 3 V 1934...

„Głos Pruszkowa” nr 4, 20 V 1934...

„Głos Pruszkowa” nr 5, 3 VI 1934...

„Głos Pruszkowa” nr 6, 24 VI 1934...

„Głos Pruszkowa” nr 7, 15 VII 1934...

„Głos Pruszkowa” nr 8, 15 VIII 1934...

„Głos Pruszkowa” nr 9, 30 IX 1934...

„Głos Pruszkowa” nr 10, 21 X 1934...

„Głos Pruszkowa” nr 11, 17 XI 1934...

„Głos Pruszkowa” nr 12, 22 XII 1934...

Archiwum fotografii i dokumentów

1931 – Kronika bieżąca

W ukazującej się w międzywojniu pruszkowskiej prasie – „Dzwonie Żbikowa”, „Echu Podmiejskim”, „Echu Pruszkowskim”, „Głosie Pruszkowa” i „Tygodniku Pruszkowskim”- ważne miejsce zajmowały kolumny kronik bieżących, dokumentujących życie kulturalne, społeczne i polityczne miasta. Przygotowaliśmy dla Państwa wybór – naszym zdaniem – najistotniejszych, najciekawszych i najbardziej intrygujących wycinków poświęconych sprawom, którym żył międzywojenny Pruszków. W 1931 roku w Pruszkowie ukazywało się jedynie „Echo podmiejskie” . Przy opracowywaniu wyboru korzystaliśmy z numerów 1-20, 23/24, zdigitalizowanych i udostępnionych na stronie Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej.

„Echo podmiejskie” nr 1, 11 I 1931...

„Echo podmiejskie” nr 2, 25 I 1931...

„Echo podmiejskie” nr 3, 8 II 1931...

„Echo podmiejskie” nr 4, 22 II 1931...

„Echo podmiejskie” nr 5, 8 III 1931...

„Echo podmiejskie” nr 6, 22 III 1931...

„Echo podmiejskie” nr 7, 12 IV 1931...

„Echo podmiejskie” nr 8, 26 IV 1931...

„Echo podmiejskie” nr 9, 10 V 1931...

„Echo podmiejskie” nr 10, 24 V 1931...

„Echo podmiejskie” nr 11, 14 VI 1931...

„Echo podmiejskie” nr 12, 28 VI 1931...

„Echo podmiejskie” nr 13, 19 VII 1931...

„Echo podmiejskie” nr 15, 8 VIII 1931...

„Echo podmiejskie” nr 16, 23 VIII 1931...

„Echo podmiejskie” nr 17, 13 IX 1931...

„Echo podmiejskie” nr 18, 27 IX 1931...

„Echo podmiejskie” nr 19, 11 X 1931...

„Echo podmiejskie” nr 20, 25 X 1931...

„Echo podmiejskie” nr 23, 20 XII 1931...

Archiwum fotografii i dokumentów

1930 – Kronika bieżąca

W ukazującej się w międzywojniu pruszkowskiej prasie – „Dzwonie Żbikowa”, „Echu Podmiejskim”, „Echu Pruszkowskim”, „Głosie Pruszkowa” i „Tygodniku Pruszkowskim”- ważne miejsce zajmowały kolumny kronik bieżących, dokumentujących życie kulturalne, społeczne i polityczne miasta. Przygotowaliśmy dla Państwa wybór – naszym zdaniem – najistotniejszych, najciekawszych i najbardziej intrygujących wycinków poświęconych sprawom, którym żył międzywojenny Pruszków. W 1929 roku w Pruszkowie ukazywały się dwa tytuły prasowe. Przy opracowywaniu wyboru korzystaliśmy z następujących pozycji: „Echa Podmiejskie” nr 1-6 i „Głos Pruszkowa” nr 2-6, zdigitalizowanych i udostępnionych na stronie Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej.

„Głos Pruszkowa” nr 2, 16 II 1930...

„Głos Pruszkowa” nr 4, 11 V 1930...

„Głos Pruszkowa” nr 5, 1 VI 1930...

„Głos Pruszkowa” nr 6, 20 VII 1930...

„Echa Podmiejskie” nr 1, 12 X 1930...

„Echa Podmiejskie” nr 2, 20 X 1930...

„Echa Podmiejskie” nr 3, 1 XI 1930...

„Echa Podmiejskie” nr 4, 23 XI 1930...

„Echa Podmiejskie” nr 5, 7 XII 1930...

„Echa Podmiejskie” nr 6, 25 XII 1930...

Archiwum fotografii i dokumentów

1929 – Kronika bieżąca

W ukazującej się w międzywojniu pruszkowskiej prasie – „Dzwonie Żbikowa”, „Echu Podmiejskim”, „Echu Pruszkowskim”, „Głosie Pruszkowa” i „Tygodniku Pruszkowskim”- ważne miejsce zajmowały kolumny kronik bieżących, dokumentujących życie kulturalne, społeczne i polityczne miasta. Przygotowaliśmy dla Państwa wybór – naszym zdaniem – najistotniejszych, najciekawszych i najbardziej intrygujących wycinków poświęconych sprawom, którym żył międzywojenny Pruszków. W 1929 roku w Pruszkowie ukazywały się dwa tytuły prasowe. Przy opracowywaniu wyboru korzystaliśmy z następujących pozycji: „Echo Pruszkowskie” nr 1-23 i „Głos Pruszkowa” nr 1-22, zdigitalizowanych i udostępnionych na stronie Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej.

„Echo Pruszkowskie” nr 1, 13 I 1929...

„Głos Pruszkowa” nr 1, 13 I 1929...

„Głos Pruszkowa” nr 2, 27 I 1929...

„Echo Pruszkowskie” nr 2, 2 II 1929...

„Echo Pruszkowskie” nr 4, 17 II 1929...

„Głos Pruszkowa” nr 3, 24 II 1929...

„Echo Pruszkowskie” nr 5, 10 III 1929...

„Głos Pruszkowa” nr 5, 17 III 1929...

„Głos Pruszkowa” nr 6, 31 III 1929...

„Echo Pruszkowskie” nr 7, 2 IV 1929...

„Głos Pruszkowa” nr 7, 21 IV 1929...

„Echo Pruszkowskie” nr 9, 5 V 1929...

„Głos Pruszkowa” nr 8, 12 V 1929...

„Echo Pruszkowskie” nr 10, 19 V 1929...

„Głos Pruszkowa” nr 9, 30 V 1929...

„Echo Pruszkowskie” nr 11, 2 VI 1929...

„Głos Pruszkowa” nr 10, 16 VI 1929...

„Echo Pruszkowskie” nr 12, 23 VI 1929...

„Echo Pruszkowskie” nr 13, 14 VII 1929...

„Głos Pruszkowa” nr 11, 14 VII 1929...

„Głos Pruszkowa” nr 12, 4 VIII 1929...

„Echo Pruszkowskie” nr 14, 25 VIII 1929...

„Głos Pruszkowa” nr 14, 25 VIII 1929...

„Echo Pruszkowskie” nr 16, 9 VIII 1929...

„Głos Pruszkowa” nr 16, 29 IX 1929...

„Echo Pruszkowskie” nr 17, 13 X 1929...

„Głos Pruszkowa” nr 18, 13 X 1929...

„Głos Pruszkowa” nr 19, 27 X 1929...

„Echo Pruszkowskie” nr 19, 3 XI 1929...

„Głos Pruszkowa” nr 20, 17 XI 1929...

„Echo Pruszkowskie” nr 22, 22 XII 1929...

Archiwum fotografii i dokumentów

1928 – Kronika bieżąca

W ukazującej się w międzywojniu pruszkowskiej prasie – „Dzwonie Żbikowa”, „Echu Podmiejskim”, „Echu Pruszkowskim”, „Głosie Pruszkowa” i „Tygodniku Pruszkowskim”- ważne miejsce zajmowały kolumny kronik bieżących, dokumentujących życie kulturalne, społeczne i polityczne miasta. Przygotowaliśmy dla Państwa wybór – naszym zdaniem – najistotniejszych, najciekawszych i najbardziej intrygujących wycinków poświęconych sprawom, którym żył międzywojenny Pruszków. W 1928 roku w Pruszkowie ukazywały się aż cztery tytuły prasowe. Przy opracowywaniu wyboru korzystaliśmy z następujących pozycji: „Dzwon Żbikowa” nr 1-2, „Echo Pruszkowskie” nr 1-24, „Głos Pruszkowa” nr 3-4 i „Tygodnik Pruszkowski” nr 1-3, 5-8, zdigitalizowanych i udostępnionych na stronie Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej.

„Dzwon Żbikowa” nr 1, 1 I 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 1, 8 I 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 2, 20 I 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 2, 22 I 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 2, 20 I 1928...

„Dzwon Żbikowa” nr 2, 5 II 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 3, 5 II 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 4, 19 II 1928...

„Dzwon Żbikowa” nr 2, 5 II 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 5, 4 III 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 6, 18 III 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 7, 1 IV 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 8, 22 IV 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 9, 3 V 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 10, 20 V 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 11, 3 VI 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 12, 17 VI 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 13, 1 VII 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 14, 5 VIII 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 16, 19 VIII 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 17, 9 IX 1928...

„Tygodnik Pruszkowski” nr 1, 6 X 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 18, 23 IX 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 19, 7 X 1928...

„Tygodnik Pruszkowski” nr 2, 13 X 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 20, 21 X 1928...

„Tygodnik Pruszkowski” nr 5, 3 XI 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 21, 4 XI 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 22, 18 XI 1928...

„Głos Pruszkowa” nr 4, 25 XI 1928...

„Tygodnik Pruszkowski” nr 5, 3 XI 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 21, 4 XI 1928...

„Tygodnik Pruszkowski” nr 6, 10 XI 1928...

„Głos Pruszkowa” nr 3, 11 XI 1928...

„Tygodnik Pruszkowski” nr 7, 17 XI 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 22, 18 XI 1928...

„Głos Pruszkowa” nr 4, 25 XI 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 23, 2 XII 1928...

„Echo Pruszkowskie” nr 24, 16 XII 1928...

Archiwum fotografii i dokumentów

1927 – Kronika bieżąca

W ukazującej się w międzywojniu pruszkowskiej prasie – „Dzwonie Żbikowa”, „Echu Podmiejskim”, „Echu Pruszkowskim”, „Głosie Pruszkowa” i „Tygodniku Pruszkowskim”- ważne miejsce zajmowały kolumny kronik bieżących, dokumentujących życie kulturalne, społeczne i polityczne miasta. Przygotowaliśmy dla Państwa wybór – naszym zdaniem – najistotniejszych, najciekawszych i najbardziej intrygujących wycinków poświęconych sprawom, którym żył międzywojenny Pruszków. Jedynym tytułem ukazującym się w 1927 roku było „Echo Pruszkowskie”. Przy opracowywaniu wyboru korzystaliśmy z numerów 1-18, zdigitalizowanych i udostępnionych na stronie Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej.

„Echo Pruszkowskie” nr 1, 6 I 1927...

„Echo Pruszkowskie” nr 2, 2 II 1927...

„Echo Pruszkowskie” nr 3, 20 II 1927...

„Echo Pruszkowskie” nr 4, 20 III 1927...

„Echo Pruszkowskie” nr 5, 10 IV 1927...

„Echo Pruszkowskie” nr 6, 1 V 1927...

„Echo Pruszkowskie” nr 7, 15 V 1927...

„Echo Pruszkowskie” nr 8, 5 VI 1927...

„Echo Pruszkowskie” nr 9, 19 VI 1927...

„Echo Pruszkowskie” nr 10, 10 VII 1927...

„Echo Pruszkowskie” nr 9, 19 VI 1927...

„Echo Pruszkowskie” nr 12, 18 IX 1927...

„Echo Pruszkowskie” nr 13, 2 X 1927...

„Echo Pruszkowskie” nr 14, 16 X 1927...

„Echo Pruszkowskie” nr 15, 6 XI 1927...

„Echo Pruszkowskie” nr 16, 20 XI 1927...

„Echo Pruszkowskie” nr 17, 4 XII 1927...

„Echo Pruszkowskie” nr 18, 18 XII 1927...

Archiwum fotografii i dokumentów

1926 – Kronika bieżąca

W ukazującej się w międzywojniu pruszkowskiej prasie – „Dzwonie Żbikowa”, „Echu Podmiejskim”, „Echu Pruszkowskim”, „Głosie Pruszkowa” i „Tygodniku Pruszkowskim”- ważne miejsce zajmowały kolumny kronik bieżących, dokumentujących życie kulturalne, społeczne i polityczne miasta. Przygotowaliśmy dla Państwa wybór – naszym zdaniem – najistotniejszych, najciekawszych i najbardziej intrygujących wycinków poświęconych sprawom, którym żył międzywojenny Pruszków. Niestety niewiele wiemy o biężącym życiu miasta roku 1926 roku. „Echo Pruszkowa” – jedyna gazeta ukazująca się w pierwszych latach drugiej dekady XX wieku – na jedenaście miesięcy zawiesiła swoją działalność. Pierwszy numer ukazał się dopiero 1 listopada 1926 roku. Przy opracowywaniu wyboru korzystaliśmy z numerów 1-4, zdigitalizowanych i udostępnionych na stronie Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej.

„Echo Pruszkowskie” nr 1, 1 XI 1926...

„Echo Pruszkowskie” nr 2, 21 XI 1926...

„Echo Pruszkowskie” nr 3, 12 XII 1926...

„Echo Pruszkowskie” nr 4, 26 XII 1926...

Archiwum fotografii i dokumentów

1925 – Kronika bieżąca

W ukazującej się w międzywojniu pruszkowskiej prasie – „Dzwonie Żbikowa”, „Echu Podmiejskim”, „Echu Pruszkowskim”, „Głosie Pruszkowa” i „Tygodniku Pruszkowskim”- ważne miejsce zajmowały kolumny kronik bieżących, dokumentujących życie kulturalne, społeczne i polityczne miasta. Przygotowaliśmy dla Państwa wybór – naszym zdaniem – najistotniejszych, najciekawszych i najbardziej intrygujących wycinków poświęconych sprawom, którymi żył międzywojenny Pruszków. Jedynym tytułem ukazującym się w 1925 roku było „Echo Pruszkowskie”. Przy opracowywaniu wyboru korzystaliśmy z numerów 1-15, zdigitalizowanych i udostępnionych na stronie Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej.

„Echo Pruszkowskie” nr 1, 4 I 1925...

„Echo Pruszkowskie” nr 2, 18 I 1925...

„Echo Pruszkowskie” nr 3, 1 II 1925...

„Echo Pruszkowskie” nr 4, 15 II 1925...

„Echo Pruszkowskie” nr 5, 8 III 1925...

„Echo Pruszkowskie” nr 6, 22 III 1925...

„Echo Pruszkowskie” nr 7, 4 IV 1925...

„Echo Pruszkowskie” nr 8, 19 IV 1925...

„Echo Pruszkowskie” nr 9, 3 V 1925...

„Echo Pruszkowskie” nr 10, 24 V 1925...

„Echo Pruszkowskie” nr 11, 7 VI 1925...

„Echo Pruszkowskie” nr 12, 12 VII 1925...

„Echo Pruszkowskie” nr 13, 9 VIII 1925...

„Echo Pruszkowskie” nr 14, 6 IX 1925...

„Echo Pruszkowskie” nr 15, 22 XI 1925...

Archiwum fotografii i dokumentów

1924 – Kronika bieżąca

W ukazującej się w międzywojniu pruszkowskiej prasie – „Dzwonie Żbikowa”, „Echu Podmiejskim”, „Echu Pruszkowskim”, „Głosie Pruszkowa” i „Tygodniku Pruszkowskim”- ważne miejsce zajmowały kolumny kronik bieżących, dokumentujących życie kulturalne, społeczne i polityczne miasta. Przygotowaliśmy dla Państwa wybór – naszym zdaniem – najistotniejszych, najciekawszych i najbardziej intrygujących wycinków poświęconych sprawom, którymi żył międzywojenny Pruszków. Jedynym tytułem ukazującym się w 1924 roku było „Echo Pruszkowskie”. Przy opracowywaniu wyboru korzystaliśmy z numerów 1-20, zdigitalizowanych i udostępnionych na stronie Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej.

„Echo Pruszkowskie” nr 1, 10 II 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 2, 2 III 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 3, 23 III 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 4, 13 IV 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 5, 3 V 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 6, 18 V 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 8, 15 VI 1923...

„Echo Pruszkowskie” nr 6, 18 V 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 7, 1 VI 1923...

„Echo Pruszkowskie” nr 6, 18 V 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 7, 1 VI 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 8, 15 VI 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 9, 6 VII 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 10, 20 VII 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 11, 3 VIII 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 12, 17 VIII 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 13, 7 IX 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 14, 21 IX 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 15, 5 X 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 16, 19 X 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 17, 2 XI 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 18, 16 XI 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 19, 7 XII 1924...

„Echo Pruszkowskie” nr 20, 21 XII 1924...

Archiwum fotografii i dokumentów

1923 – Kronika bieżąca

W ukazującej się w międzywojniu pruszkowskiej prasie – „Dzwonie Żbikowa”, „Echu Podmiejskim”, „Echu Pruszkowskim”, „Głosie Pruszkowa” i „Tygodniku Pruszkowskim”- ważne miejsce zajmowały kolumny kronik bieżących, dokumentujących życie kulturalne, społeczne i polityczne miasta. Przygotowaliśmy dla Państwa wybór – naszym zdaniem – najistotniejszych, najciekawszych i najbardziej intrygujących wycinków poświęconych sprawom, którymi żył międzywojenny Pruszków. Jedynym tytułem ukazującym się w 1923 roku było „Echo Pruszkowskie”. Przy opracowywaniu wyboru korzystaliśmy z numerów 1-15, zdigitalizowanych i udostępnionych na stronie Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej.

„Echo Pruszkowskie”, nr 1, 3 V 1923...

„Echo Pruszkowskie” nr 1, 3 V 1923...

„Echo Pruszkowskie” nr 2, 20 V 1923...

„Echo Pruszkowskie” nr 3, 3 VI 1923...

„Echo Pruszkowskie” nr 4, 17 VI 1923...

„Echo Pruszkowskie” nr 5, 1 VII 1923...

Echo Pruszkowskie nr 5, 1 VII 1923...

„Echo Pruszkowskie” nr 5, 1 VII 1923...

„Echo Pruszkowskie” nr 6, 15 VII 1923...

„Echo Pruszkowskie” nr 7, 5 VIII 1923...

„Echo Pruszkowskie” nr 8, 19 VIII 1923...

„Echo Pruszkowskie” nr 9, 2 IX 1923...

„Echo Pruszkowskie” nr 10, 9 IX 1923...

„Echo Pruszkowskie” nr 11, 30 IX 1923...

„Echo Pruszkowskie” nr 12, 21 X 1923...

„Echo Pruszkowskie” nr 13, 18 XI 1923...

„Echo Pruszkowskie” nr 14, 9 XII 1923...

„Echo Pruszkowskie” nr 15, 31 XII 1923...

Archiwum fotografii i dokumentów

Sklep RGO

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska
Rok: 1916-1918

Opis: Przed sklepem Rady Miejscowej Opiekuńczej

Archiwum fotografii i dokumentów

Ustawa

Ustawa Kasy Przezorności i Pomocy dla Pracujących w Tow. Akc. Fabr. Ołówków St. Majewski i S-ka

Źródło: Biblioteka Narodowa/Polona
Rok: 1912

Opis: Ustawa Kasy Przezorności i Pomocy dla Pracujących w Tow. Akc. Fabr. Ołówków St. Majewski i S-ka

Archiwum fotografii i dokumentów

Rada Główna Opiekuńcza 1916-1928

W 1915 r. władze rosyjskie wydały zgodę na utworzenie Rady Głównej Opiekuńczej (RGO) – polskiej organizacji udzielającej pomocy aprowizacyjnej, mieszkaniowej i medycznej w trudnym czasie Wielkiej Wojny. Tego samego roku w Pruszkowie zaczęły powstawać Rady Miejscowe Opiekuńcze, będące kontynuacją pracy działających od 1914 r. Komitetów Obywatelskich Gminy Pruszków, które przystąpiły do organizowania kuchni, pomocy lekarskiej, ochronek, a w 1916 r. także burs dla biednych i osieroconych dzieci. Pruszków wyszedł z Wielkiej Wojny „zniszczony i częściowo wyludniony – pisał Marian Skwara w „Historii Pruszkowa” (Pruszków 2011) – a jednocześnie z dużą liczbą uchodźców ze Wschodu, w tym ponad tysiącem osieroconych dzieci wojny. (…) Bezrobocie i niedostatek były powszechne” . Choć organizacja oficjalnie zakończyła swoją działalność w 1918 r., pruszkowski oddział RGO (z siedzibą przy ul. Stalowej 20) pod kierownictwem Zenona Rutkowskiego działał do późnych lat 20. We wspomnianym okresie w Pruszkowie działało kilka burs (głównie na Żbikowie, w tym aż 5 na ul. Narodowej), kuchni dla ubogich oraz sieć sklepów, które w warunkach galopującej inflacji sprzedawały podstawowe produkty żywnościowe i opał po cenach urzędowych.

Kamienica przy ul. Narodowej na Żbikowie...

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Szpital przy ul. Pańskiej na Żbikowie...

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Dzieci z ochronki przed sklepem Kuklińskiego (róg ul. 3 Maja i ul. Szkolnej) na Żbikowie...

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Przed sklepem RGO...

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Kamienica na Żbikowie...

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Pruszkowska kamienica...

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Skład opału...

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Pruszków...

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Skład drewna...

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

ul. Szkolna, Żbików...

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Sklep Rady Miejscowej Opiekuńczej w Pruszkowie...

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Sklep Rady Miejscowej Opiekuńczej w Pruszkowie, róg ul. Prusa i ul. Niecałej...

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Pracownice sklepu RGO...

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Zaopatrzenie z darów zagranicznych...

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Zaopatrzenie z darów zagranicznych...

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Bursa szkolna przy ul. Narodowej na Żbikowie...

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Kuchnia RGO...

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska

Pracownice kuchni centralnej RGO...

Źródło: Archiwum Woydy/Książnica Pruszkowska